Μηδέν Παιδεία, μηδένανάπτυξη
Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου
Ο εντυπωσιακός τίτλος του άρθρου δεν προέρχεται από κάποιονδάσκαλο ή καθηγητή, ούτε από ένα λογοτέχνη και διανοούμενο, ούτε διατυπώθηκε στην Ελλάδα! Πρόκειται για το σύνθημα της εκστρατείας, που πριν από λίγες ημέρεςξεκίνησε η έγκυρη και μεγάλης κυκλοφορίας ιταλική τεχνοκρατική και οικονομικήεφημερίδα "24 Ώρες"! Με την εκστρατεία αυτή η εφημερίδα προωθείτην αντίληψη ότι δεν μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη της σε βαθιά κρίση ευρισκόμενης ιταλικής οικονομίας, χωρίς ναδοθεί ιδιαίτερο βάρος από το κράτος στην Παιδεία και, δια μέσου αυτής, στηνέρευνα, στην εφευρετικότητα και στις καινοτομίες. Αντίθετα, όπως επισημαίνει η εφημερίδα, η λογική της έως σήμερα γυμνήςαπό κουλτούρα εκπαίδευσης οδηγεί με μαθηματική βεβαιότητα σε μια εφιαλτικήκοινωνία, με συνεχώς αυξανόμενη ανεργία και με γεωμετρική πρόοδο επεκτεινόμενηφτώχεια.
Γιατην δια της Παιδείας ανάκαμψη και ανάπτυξη της ιταλικής οικονομίας οι "24Ώρες" διατυπώνουν προτάσεις. Πρώτη, να συνεργασθούν και να συντονιστούν ταΥπουργεία Παιδείας, Πολιτισμού και Έρευνας με τα οικονομικά Υπουργεία, ώστε ναπροωθηθεί η κουλτούρα στη νέα γενιά, ανεξάρτητα από την κατεύθυνση που θα πάρειστις σπουδές της. Και δεύτερη σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης η Παιδεία -εφαλτήριο για την ανάπτυξη να εμπνέεται από τις υψηλές αξίες της πολιτισμικήςκληρονομιάς της χώρας, ώστε οι μαθητέςκαι οι σπουδαστές να νιώσουν τί παράδοσηκουβαλάνε στις πλάτες τους και να αντιληφθούν την ευθύνη που μεγαλώνοντας θααποκτήσουν έναντι των γενιών που θα τους ακολουθήσουν.
Πιοσυγκεκριμένα στην ιταλική εφημερίδα τονίζεται πως παράδειγμα μιας τέτοιαςπολιτικής αποτελεί η Αθηναϊκή Δημοκρατία, καθώς και η διδασκαλία του Σωκράτη, οοποίος σε όλη του τη ζωή επέμεινε και με το παράδειγμα του δίδαξε πως για ναεπιβιώσει μια Πολιτεία πρέπει οι νέοι να εκπαιδεύονται με τέτοιο τρόπο, ώστε νααποκτήσουν ισχυρά όπλα υπέρ της Δημοκρατίας και κατά της ηθικής διαφθοράς τηςπολιτικής. Η εφημερίδα υποστηρίζει πως ηΠαιδεία μεσοπρόθεσμα θα βοηθήσει στο να επανέλθουν "οι τυπικοί τόκοι στηθέση των spreads,ο άνθρωπος στη θέση του λύκου, το ψωμί στη θέση της πέτρας", η πραγματικήοικονομία στη θέση της κερδοσκοπίας.
Ως ένα σοβαρόεπιχείρημα του ρόλου που μπορεί να παίξει η Παιδεία στην ανάκαμψη και ανάπτυξητης ιταλικής οικονομίας οι "24 "Ωρες" αναφέρουν μια πρόσφατημελέτη - έρευνα του Νίκλας Ποτράφκε, του Πανεπιστημίου της Κοστάντζα, πουεπεκτάθηκε σε 125 χώρες. Η μελέτη έχει τίτλο "Intelligence and Corruption" και δημοσιεύθηκε τονπερασμένο Ιανουάριο στο περιοδικό " Economics Letters" (Τόμος 114, Νο 1). Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα πως στιςχώρες όπου το επίπεδο της Παιδείας είναι υψηλό είναι μικρότερη η έκτασητης διαφθοράς, δηλαδή του σαρακιού τηςοικονομίας και ενός από τους πιοσοβαρούς ανασταλτικούς παράγοντες γιατην ανάπτυξη. Η εκστρατεία τηςιταλικής οικονομικής εφημερίδας αποκτά ιδιαίτερη σημασία, μετά την απόφαση τηςΕυρωπαϊκής Επιτροπής να αποκλείσει την προστασία της ευρωπαϊκής φυσικής καιπολιτιστικής κληρονομιάς από το 8ο πρόγραμμα πλαίσιο για την έρευνακαι την καινοτομία, προϋπολογισμού ύψους 80 δισ. Ευρώ.
Αν έρθουμεστην Ελληνική πραγματικότητα διαπιστώνει κανείς ότι ο διαρκής και συστηματικόςδιωγμός σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης των βασικών Αρχών και τηςεποικοδομητικής αγωγής για μια πραγματική Δημοκρατία, η ισοπέδωση τηςαξιοκρατίας, το πέρασμα της ιδεοληψίας στις υψηλές ανθρώπινες Αξίες και στουςθεμελιώδεις θεσμούς της Πολιτείας, η παραποίηση της Ιστορίας, η πτώχευση τουγλωσσικού θησαυρού μας, η αποκοπή από τις ρίζες μας, η γενικευμένη διαμόρφωσηως ιδανικού της δημοσιοϋπαλληλικήςαντίληψης, η συγκρότηση μιας ιδεολογικής "ιεράς εξέτασης", πουτιμωρεί αμείλικτα οποιαδήποτε αντίληψη και σκέψη ελεύθερης οικονομίας, καινοτομίας,εργατικότητας, εντιμότητας και επιχειρηματικότητας, μας οδήγησαν στη σημερινήοικονομική και κοινωνική κατάντια.
Τα πράγματασήμερα στην ελληνική κοινωνία είναι εξαιρετικά δυσοίωνα. Ενδεικτικό τηςκατάστασης μας είναι πως όποιοςπροτείνει αυτό που οι "24 Ώρες" με έμφαση πρότειναν στην Ιταλία, ηΠαιδεία δηλαδή να γίνει εφαλτήριο γιαμια καλύτερη Ελλάδα, θα θεωρηθεί γραφικός, εξωγήινος…. Οι συνειδήσεις όσωνέχουν στα χέρια τους την εξουσία διαμόρφωσης της οικονομίας και του βιοτικούκαι πολιτισμικού επιπέδου μας, επίδεκαετίες διαβρώθηκαν από τον ωφελιμισμόκαι το σύνδρομο της εξουσιαστικής δύναμης, όπως το περιγράφει ο Τόμας Χομπςστον "Λεβιάθαν". Από την άλλη πλευρά πολλών από εμάς των υπολοίπων οισυνειδήσεις διαβρώθηκαν επίσης και ενώ καταδικάζουμε και μάλιστα με αυστηρό τρόπο την ανικανότητα του πολιτικούσυστήματος, και καταγγέλλουμε τη διαφθορά στις δημόσιες υπηρεσίες, εμείς οιίδιοι αναζητούμε τρόπους για να φοροδιαφύγουμε, ή για να διεκπεραιώσουμε, δια τηςδιαφθοράς, υποθέσεις μας….
Τα ισχυρότατακτυπήματα που δεχόμαστε και που θα συνεχιστούν για πολλά χρόνια ακόμη, ίσως μαςνουθετήσουν, ίσως μας κάνουν να αλλάξουμε νοοτροπία, να ξαναγυρίσουμε σταπαραδοσιακά προτερήματα μας, που στους περασμένους αιώνες μας ανέδειξαν σεέξοχους επιχειρηματίες και που τα συνεχίζουμε σε χώρες που προσφέρονται γιαεπιχειρηματικές πρωτοβουλίες. Μην ξεχνάμε ότι υπό οθωμανική δουλεία οι Έλληνεςαξιοποίησαν τα τάλαντα τους και στον ανταγωνισμό τους, στη Σμύρνη λ.χ., με τουςΟθωμανούς, τους Εβραίους, και τους Αρμενίους πέτυχαν, υπό ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες, να επικρατήσουν πολιτισμικά, κοινωνικά καιοικονομικά.
Το πολιτικόκατεστημένο και η δημόσια διοίκηση έχουν καταρρακωθεί στη συνείδηση μας. Στοχέρι μας τώρα είναι να αλλάξουμε προς το καλύτερο την κοινωνία μας, αρχίζονταςαπό τη σωστή επιλογή αυτών που αξιοκρατικά κρίνουμε ότι είναι ικανοί να μαςοδηγήσουν στην πραγματική ανάπτυξη, μέσα από μια σωστή Παιδεία, αντάξια τηςΠαράδοσης και του Πολιτισμού μας. Από αποδεδειγμένα ικανούς και αδιάφθορουςπολίτες πρέπει να δημιουργηθεί η νέαανιδιοτελής, δημοκρατική, πατριωτική και αποτελεσματική πολιτική ηγεσία. Αυτήπρέπει να αποτάξει όλες τις κακές έξεις μιας πωρωμένης και κλειστής κάστας και να επιδοθεί με αλτρουισμό στην εθνικήανασυγκρότηση, στην οικονομική ανάπτυξη και στην αποκατάσταση της εθνικής μας αξιοπρέπειας, μέσα από μια ανοικτήκαι με επίγνωση των υποχρεώσεων της κοινωνία. Δεν είναι εύκολο το εγχείρημα,όμως αξίζει τον κόπο. Όσοι αναλάβουν την ευθύνη και την πρωτοβουλία να τοεπιχειρήσουν και επιτύχουν την ηθική, κοινωνική, εθνική και οικονομική ανάκαμψητης χώρας θα γραφτούν με χρυσά γράμματα στην Ιστορία.-
