Οάνθρωπος και τα ζώα
Γράφει ο π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης
α) Όπως αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη, με τονλόγο του Θεού δημιουργήθηκαν τα ζωντανά πλάσματα κάθε είδους: τετράποδα, ερπετάκαι θηρία, ψάρια της θάλασσας και πουλιά του ουρανού (βλ Γεν. 1, 20 κ.ε.).
Τελειότερο από όλα τα κτίσματα έπλασε ο Θεόςτον άνθρωπο, ο οποίος είχε κοινωνία με Αυτόν και τον αναγνώριζε ως Κύριό του.Τα ζώα και ερπετά της Γης αποδέχονταν ως κύριό τους τον άνθρωπο. Με την πτώση,όμως, διαταράχθηκε η αρμονική αυτή σχέση και γεννήθηκε έχθρα ανάμεσά τους. Με τηνεν Χριστώ ανακαίνιση εντός της εκκλησίας επιτυγχάνεται η αναδημιουργία καιαποκαθίσταται η κοινωνία Θεού και ανθρώπου, αλλά και του ανθρώπου με την κτίση.
β) Στην εκκλησιαστική παράδοση απαντούν πολλάπαραδείγματα συμφιλίωσης του ανθρώπου με άγρια ζώα. Στον Βίο του αβά Αντώνιουαναφέρεται ότι εκείνος «χαριέντως» συνέλαβε ένα από τα άγρια θηρία πουκατέστρεφαν τον λαχανόκηπό του. Στη συνέχεια τα επιτίμησε λέγοντας: Γιατί μεβλάπτετε, μολονότι εγώ δεν σας βλάπτω; «Απέλθετε, και εν τω ονόματι Κυρίουμηκέτι εγγίσητε τοις ώδε». Εκείνα υπάκουσαν στην παραγγελία του αγίου καιέκτοτε δεν πλησίασαν στο κτήμα του. Επίσης, στον Βίο της οσίας Μαρίας τηςΑιγυπτίας αναφέρεται ότι λιοντάρι βοήθησε τον αβά Ζωσιμά στον ενταφιασμό της,ανοίγοντας με τα νύχια του το μνήμα.
γ) Στην εποχή μας, ο Γέροντας Παΐσιος Αγιορείτης(1924-1994) αγαπούσε και φρόντιζε τα άγρια ζώα που τον επισκέπτονταν στο καλύβιτου. Πουλιά, αλεπούδες, τσακάλια, αγριόχοιροι κ.ά. τον προσέγγιζαν, αφούαναγνώριζαν «ότι το αφεντικό τους είχε ημε-ρέψει». Ακόμη, «έκανε φιλίες» μεφίδια και ποντίκια, διότι αυτά, όπως συνήθιζε να λέει, τα απεχθάνονται και ταεχθρεύονται οι άνθρωποι. Παράλληλα κοσμούσε τη διδαχή του με παραδείγματα απότη ζωή των ζώων και των εντόμων, η οποία θεωρούσε ότι μπορεί να αποτελέσειαφορμή πνευματικής ωφέλειας για τον καθένα. Με απλότητα δίδασκε: «Ακόμη και ταάγρια ζώα μπορούν να διακρίνουν έναν άνθρωπο που τα αγαπάει από έναν κυνηγό πουθέλει να τα σκοτώσει. Τον κυνηγό τον αποφεύγουν, τον άνθρωπο που τα αγαπάει τονπλησιάζουν. Νόμιζα ότι δεν συμβαίνει το ίδιο με τα φίδια, γιατί το φίδι είναιτο μόνο ζώο που δεν αγαπιέται από τους αν-θρώπους. Διαπί-στωσα όμως αργότεραότι και τα φίδια διαισθάνονται την αγάπη του ανθρώπου και πιάνουν φιλία μαζίτου»
δ) Τα παραπάνω ίσως ηχούν παράξενα στην ακοή μαςκαι ίσως θεωρηθούν από ορισμένους μυθοπλασίες, διότι προφανώς χάθηκε ηπνευματική λεπτότητα και ο σεβασμός στην υλική δημιουργία του Θεού. Η έχθρα καιτο μίσος που καλλιεργείται μεταξύ των ανθρώπων μεταφέρεται στη συνέχεια και σταζώα. Επειδή «αλλήλους δάκνωμεν και κατεσθίωμεν» (βλ. Γαλ. 5, 15), η βία και ηεχθρότητα εκδηλώνονται και προς την άλογη κτίση. Μέχρι και νόμοι εισήχθησανπρόσφατα προς ψήφιση στο ελληνικό κοινοβούλιο, για να ρυθμίζουν τη συμπεριφοράτων ανθρώπων προς τα κατοικίδια...
ε) ΣτοΣυναξάρι του οσίου Γερασίμου του Ιορδανίτου, που η μνήμη του τιμάται στις 4 Μαρτίου και έζησε τον 5ο αιώνα,διασώζεται θαυμαστή μαρτυρία για τη σχέση του με άγριο λιοντάρι, το οποίο είχεθεραπεύσει ο όσιος βγάζοντας αιχμηρό καλάμι από το πόδι του και περιποιούμενοςστη συνέχεια την πληγή του. Έκτοτε, το λιοντάρι από ευγνωμοσύνη κινούμενο δενεγκατέλειψε ποτέ τον άγιο. Φρόντιζε μάλιστα το γαϊδουράκι της λαύρας και τοοδηγούσε στις όχθες του ποταμού για βοσκή. Εδώ επιβεβαιώνεται το προφητικόλόγιο: «Τότε θα κάθεται ο λύκος με το αρνί και θα κοιμάται ο πάνθηρας με τοκατσίκι αντάμα. Το μοσχαράκι και το λιονταρόπουλο θα βόσκουνε μαζί κι ένα μικρόπαιδί θα τα οδηγάει» (Ησ. 11, 6).
στ) Ότανόμως καμηλιέρηδες έκλεψαν το γαϊδουράκι, το λιοντάρι που ενοχοποιήθηκε από τονόσιο Γεράσιμο για την απώλεια υπάκουα ανέλαβε τις εργασίες που έκανε τουποζύγιο. Στη συνέχεια, όμως, βρέθηκε το γαϊδουράκι, αποδείχθηκε η αθωότητα τουλιονταριού, το οποίο έγινε αχώριστος φίλος του γέροντα και των μοναχών. Τηνημέρα κοίμησης και ταφής του οσίου το λιοντάρι έλειπε από τη λαύρα. Ότανεπέστρεψε, οι μοναχοί το πληροφόρησαν για τον θάνατο του αγίου. Εκείνοαρνούνταν την τροφή και με βρυχηθμούς εξέφραζε τη λύπη του. Τέλος, όπωςαναφέρεται στον Συναξαριστή, αφού «ο μαθητής του οσίου έφερε τον λέοντα εις τοντάφον του γέροντος, τότε ο λέων έπεσεν επάνω εις αυτόν και μεγάλως βρυχήσας απότον υπερβολικόν πόνον της του γέροντος αγάπης εξέπνευσε».
ζ) Χρειάζεταιόμως προσοχή, διότι όχι σπάνια δημιουργείται κάποια εμπαθής σχέση ανάμεσα στονάνθρωπο και τα κατοικίδια κυρίως ζώα, με αποτέλεσμα να δίδεται περισσότερησημασία σε αυτά παρά στους ανθρώπους. Η προσκόλληση αυτή μπορεί να έχειολέθριες πνευματικές συνέπειες. Γι’ αυτό ο Γέροντας Παΐσιος έλεγε: «Ο πνευματικόςάνθρωπος δίνει την αγάπη του πρώτα στον Θεό, έπειτα στους ανθρώπους, και τηνυπερχείλιση της αγάπης του την δίνει στα ζώα και σε όλη την κτίση».
