Αποστολικό Ανάγνωσμα: Εβρ. δ΄ 14- ε΄6
Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Μάρκ η΄34- θ΄1
«Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτωτον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι».
Τρίτη Κυριακή των νηστειών σήμερα και η Εκκλησία μας τοποθετεί τον τίμιο σταυρόως οδηγό, στήριγμα και πυξίδα στο δρόμο μας. Το σημείο του σταυρού, που απόόπλο καταδίκης και κατάρας, γίνεται με τη θυσία του Χριστού, όπλο κατά τωνδαιμόνων, νίκη κατά του θανάτου και μέσο σωτηρίας των ανθρώπων. Αν κάποιος δενπεράσει από τον σταυρό δεν θα μπορέσει να φτάσει στην ανάσταση. Όρισε, ακριβώς,η Εκκλησία μας να εορτάζουμε τον τίμιο σταυρό στο μέσο περίπου της ΜεγάληςΤεσσαρακοστής, για να αντλούμε δύναμη και κουράγιο στον της νηστείας και τωναρετών αγώνα μας.
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή έχει πολλά να μας διδάξει. Θα σταθούμε, όμως, σετρία σημεία εμβαθύνοντας στα νοήματά τους.
«Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν» μαςλέγει ο Κύριος. Και απευθύνει την πρόσκλησή του σε όλους, εδώ και δυο χιλιάδεςχρόνια. Δεν έχει νόημα η σωτηρία, χωρίς την ελεύθερη βούληση του καθενός μας. Ησωτηρία δεν είναι αποτέλεσμα εξαναγκασμού και βίας, αλλά ελεύθερης και αβίαστηςσυγκατάθεσής μας. «Ο Θεός θέλει πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιναληθείας ελθείν» μας λέγει αλλού η Αγία Γραφή. Ο Θεός θέλει και ζητά τη σωτηρίατου καθενός ξεχωριστά, δεν μπορεί όμως να παραβιάσει την ελευθερία μας. Αν γινόταναυτό τότε θα κατέστρεφε το "κατ' εικόνα" του ανθρώπου. Ο άνθρωποςδημιουργήθηκε "κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση" του Θεού. Κύριοχαρακτηριστικό του Θεού που δόθηκε και στον άνθρωπο είναι η ελευθερία, τοαυτεξούσιο. Δεν μπορεί ο Θεός να έρθει και να το αφαιρέσει κάνοντας τον άνθρωποάβουλο. Μόνο ο άνθρωπος, σε αντίθεση με όλο το ζωικό βασίλειο, έχει αυτό οπρονόμιο της ελευθερίας. Μας παραθέτει ο Κύριος την διδασκαλία Του, τους λόγουςΤου και μας καλεί "όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν". Όποιος θέλει ναμε ακολουθήσει είναι ελεύθερος. Αν δεν με ακολουθήσει, όμως, θα είναι υπεύθυνοςγια τις συνέπειες της πράξης του.
Σύμφωναμε την διδασκαλία της Εκκλησίας μας υπάρχουν τρεις τάξεις ανθρώπων. Στην πρώτηείναι αυτοί που αγαπούν τον Θεό και τηρούν τις εντολές Του από φόβο μήπωςτιμωρηθούν. Αυτοί είναι οι δούλοι. Στη δεύτερη τάξη είναι αυτοί που αγαπούν τονΘεό και τηρούν τις εντολές Του γιατί ελπίζουν σε ανταπόδοση. Αυτοί είναι οιμισθωτοί. Τέλος υπάρχει και μία τελευταία τάξη στην οποία ανήκουν αυτοίπου αγαπούν τον Θεό και τηρούν τα προστάγματά Του από ανιδιοτελή αγάπη. Αυτοίείναι οι ελεύθεροι. Τέτοια πρέπει να είναι η αγάπη του σωστού Χριστιανού προςτον Θεό. Αγάπη χωρίς φόβο. Ελεύθερα και χωρίς ιδιοτέλεια πρέπει να αγαπάκάποιος τον δημιουργό του.
"Απαρνησάσθω εαυτόν". Σύμφωναμε τα λόγια του Χριστού πρέπει να απαρνηθούμε τον κακό εαυτό μας, τα πάθη μας,τις αμαρτωλές επιθυμίες μας, μα πάνω από όλα, τον εγωισμό και τη φιλαυτία μας.Ο άνθρωπος καλείται να ταπεινωθεί μπροστά στο θέλημα του Θεού, να απαλλαγεί απότο κάθε εγώ του και να κάνει υπακοή στον Θεό. Η υπακοή, κατά τους Πατέρες,είναι πηγή όλων των δωρεών και όλων των χαρισμάτων. Αυτός που απαλλάγηκε από τοδικό του εγώ και ακολουθεί τις εντολές του Θεού δεν σκλαβώνεται από αυτές αλλάελευθερώνεται από τα δεσμά των παθών. Πρέπει να απαρνηθούμε οτιδήποτε μπαίνειεμπόδιο στο δρόμο μας και που γίνεται αιτία χωρισμού από τον Θεό.
Στην Κλίμακα του αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου διαβάζομε ότι κανείς δεν στεφανώνεται από τον Θεό αν πρώτα δεν κάνει τις τρεις αποταγές: πρώτα όλων των πραγμάτων του κόσμου, δεύτερον του ιδίουθελήματος και τρίτον της κενοδοξίας.
Φαντάζειδύσκολο, σήμερα, το εγχείρημα του "Απαρνησάσθω εαυτόν" από τονάνθρωπο της καταναλωτικής κοινωνίας, τον άνθρωπο της πλεονεξίας,τον άνθρωπο πουθεοποιεί την ύλη και την λατρεύει, τον άνθρωπο που μοναδική σκέψη του είναι πωςνα κυριαρχήσει πάνω στους συνανθρώπους του. Δεν υπάρχει, όμως, άλλη διέξοδοςστα αδιέξοδα που δημιουργούνται. Τον δρόμο μάς τον δείχνει ο ίδιος ο Κύριος. Μετην απάρνηση του εαυτού μας θα μπορούμε ανάλαφροι να ακολουθήσουμε τον Χριστό,ο οποίος και θα είναι συμπαραστάτης στον αγώνα μας.
"Αράτω τον σταυρόν αυτού καιακολουθείτω μοι". Καταλήγουμε τέλος στον σταυρόπου τιμούμε σήμερα. Μας καλεί ο Κύριος να πάρουμε στους ώμους μας τον δικόμας σταυρό και να Τον ακολουθούμε. Η χριστιανική ζωή δεν είναι ζωή καλοπέρασηςαλλά αγώνα. Η πρόσκαιρη αυτή ζωή μας είναι στάδιο προετοιμασίας και οχριστιανός καλείται μέσα από τους ονειδισμούς, τα χλευάσματα και μειδιάματα τωνανθρώπων να πορεύεται. Καλείται να υπομένει αγόγγυστα τους πόνους και τιςθλίψεις της ζωής, πολλές φορές και την περιφρόνηση των άλλων. Αλλά, σύμφωνα καιμε την υμνολογία της Εκκλησίας, μας "οι νομίμως αθλούντες δικαίωςστεφανούνται". Αυτοί που ελεύθερα θα ακολουθήσουν τον Χριστό και τα βήματατου και θα αγωνισθούν σύμφωνα με τους νόμους του, θα στεφανωθούν.
Ο Χριστός δεν μας δίνει ένα κατάλογο από επαχθείς εντολές και νουθεσίες για να τις ακολουθούμε, ούτε μας φορτώνει με φορτία δυσβάσταχτα που ναμην μπορούμε να τα σηκώσουμε. Μας λέγει απλώς να Τονακολουθήσουμε στον δρόμο που οίδιος χάραξε και βάδισε πρώτος. Και αλλού ο απόστολος Παύλοςμας λέγει ότι, ο Χριστός ομοιώθηκε κατά πάντα με μάς και μπορεί να καταλάβει τις δυνάμεις και αδυναμίες μας. Μπορείακόμη να καταλάβει και τους πειρασμούς μας, αφού και ο ίδιος έχει πειραχθεί από τον διάβολο.
Ας αντλούμε λοιπόν δύναμη από τον Σταυρό του Χριστού και ας θυμόμαστε τον Άγιοκαι ισαπόστολο Κωνσταντίνο ο οποίος είδε σε όραμα τον τίμιο Σταυρό στον ουρανόμε την επιγραφή "Εν τούτω νίκα". Ο σταυρός θα είναι όπλο για μας καινίκη κατά των παθών μας. Όπλο κατά των επιβουλών του διαβόλου αλλά και όπλοενίσχυσης στον αγώνα μας. Ο σταυρός είναι η αρχή. Είναι το μέσο που θα μαςφέρει στην ανάσταση.
Αρχιμανδρίτης Τυχικός
