Ώφειλε κατά πάντα τοις αδελφοίς ομοιωθήναι
π.Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Η εορτή του Ευαγγελισμού αποτελεί για όλουςόσους πιστεύουμε στο Θεό την αποκάλυψη, την φανέρωση ενός μυστηρίου που όμοιότου δεν μπορεί να υπάρξει. Ο Υιός του Θεού γίνεται υιός της Παρθένου «καιΓαβριήλ την χάριν ευαγγελίζεται», αναγγέλλει στους ανθρώπους την χαρά και τηνευλογία της ενανθρωπίσεως του Θεού και την εκπλήρωση της επαγγελίας στην πρώτηΕύα της Παλαιάς Διαθήκης, ότι κάποιος απόγονός της θα συντρίψει το κακό και τηναμαρτία και θα καταργήσει εκείνον που εξουσίαζε ακόμη και τον θάνατο, δηλαδή τονδιάβολο.
ΟΑπόστολος Παύλος, περιγράφοντας το μυστήριο της ενανθρωπίσεως, τονίζει ότι οΧριστός «ώφειλε κατά πάντα τοις αδελφοίς ομοιωθήναι» (Εβρ. 2,17),επισημαίνοντας ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο θα γινόταν εύσπλαχνος και πιστόςαρχιερέας στην υπηρεσία του Θεού, ώστε να συγχωρηθούν οι αμαρτίες του λαού,αλλά και επειδή ο ίδιος υπέφερε και δοκιμάστηκε, μπορεί τώρα να βοηθήσει αυτούςπου δοκιμάζονται.
Ο λόγος του Παύλου ότι ο Χριστός «ώφειλε» ναπροσλάβει την ανθρώπινη φύση και μάλιστα κατά πάντα να γίνει όμοιος με τουςανθρώπους, μας δείχνει το μέγεθος της αγάπης του Θεού απέναντι στον άνθρωπο.Δεν είναι μόνο ο δημιουργός του κόσμου και του ανθρώπου, αλλά γίνεται ένα μ’αυτόν. Γίνεται άνθρωπος, για να αναδημιουργήσει τον άνθρωπο. Θα βιώσει τηνανθρώπινη φύση κατά πάντα. Θα προσλάβει το ψυχοσωματική υπόσταση του ανθρώπου.Θα περάσει από όλες τις ηλικιακές φάσεις, πλην των γηρατειών. Θα έχει μητέρακαι οικογένεια στην οποία θα ενταχθεί «υποτασσόμενος». Θα εργαστεί και θακοπιάσει σωματικά κοντά στον Ιωσήφ. Θα εργαστεί και θα κοπιάσει και πνευματικά(προσεύχεται, διδάσκει, συζητά με τους ανθρώπους, μελετά τον λόγο του Θεού καιτον ερμηνεύει στις συναγωγές).
Θα κουραστεί, θα πεινάσει, θα διψάσει, θαλυπηθεί, θα μετάσχει στη χαρά και τον πόνο των ανθρώπων. Όλα αυτά οι Πατέρες ταονομάζουν «τα αδιάβλητα πάθη». Θα γευθεί όμως και ο ίδιος τον πόνο στο πρόσωπότου, και σωματικά (με τα μαρτύρια που υπέστη) και ψυχικά (με την αγνωμοσύνη,την ταπείνωση, τον εξευτελισμό, τη απόρριψη, την εγκατάλειψη) και θα υποστείκαι τον θάνατο, όπως όλοι οι άνθρωποι, μόνο που ο δικός Του θάνατος θα είναιεκούσιος, δεν θα είναι αποτέλεσμα της φθοράς και της αμαρτίας, αλλά επιλογήΤου, για να καταργήσει αυτόν που εξουσιάζει τον θάνατο, δηλαδή τον προαιώνιοεχθρό του Θεού και του ανθρώπου, τον διάβολο, ο οποίος βιώνει τον πνευματικόθάνατο και θέλει να τον μοιράσει σε όλη την κτίση και στον κάθε άνθρωπο.
Ο λόγος του Παύλου ότι ο Χριστός «ώφειλε» ναπροσλάβει την ανθρώπινη φύση μας δείχνει το σχέδιο του Θεού για την σωτηρία τουκόσμου και του ανθρώπου, αποκαλύπτει το μυστήριο της Θείας Οικονομίας. Ότι οΘεός δεν δημιούργησε τον κόσμο και τον άνθρωπο, για να εγκαταλείψει τα πάνταστην τύχη, στην αδιαφορία, αλλά μερίμνησε και μεριμνά για να δώσει στον άνθρωποκαι την κτίση την δυνατότητα να αναδημιουργηθούν, να έχουν δηλαδή το περιθώριονα επιλέξουν ανάμεσα στην κοινωνία με το Θεό, που καθιστά εφικτή και τηνκοινωνία με τον πλησίον, και στην αδιαφορία, τον ατομοκεντρισμό, την ζωή μεγνώμονα μόνο το εγώ, την χρήση του κόσμου και την θεώρηση των πάντων ωςαντικειμένων ή, τέλος πάντων, όχι ως ισάξιων με το πρόσωπο του καθενός. Ο Θεόςείναι υπεύθυνος όχι για το κακό και για την αμαρτία, αλλά για να δώσει στονάνθρωπο την δυνατότητα να τα νικήσει. Να ανακτήσει δηλαδή την ελευθερία στηνπληρότητά της και αυτό είναι αποτέλεσμα της επιλογής του καθενός. Αν όμως οΧριστός δεν ενσαρκωνόταν, ο άνθρωπος δεν θα είχε απτή απόδειξη της αγάπης τουΘεού. Θα παρέμεναν όλα στα επίπεδο μιας υπόσχεσης ή μιας πίστης, στην οποία οΘεός δεν θα είχε υποστεί κανένα τίμημα, αλλά θα μιλούσε εκ του ασφαλούς. Αυτόόμως δεν συμβαίνει. Έτσι, ο άνθρωπος νιώθει ότι έχει την ευθύνη να επιλέξει ναακολουθήσει το Θεό στο δρόμο της αναδημιουργίας του και ότι δεν είναι μόνος σ’αυτόν τον δρόμο, αλλά έχει τον Χριστό έτοιμο να τον βοηθήσει σε κάθε πειρασμόκαι δοκιμασία.
Ο λόγος του Παύλου ότι ο Χριστός «ώφειλε» ναπροσλάβει την ανθρώπινη φύση μας δείχνει ότι ο Θεός δεν είναι ο εξουσιαστής τουανθρώπου, αυτός που χρησιμοποιεί την δύναμη Του για να επιβάλει την δικαιοσύνηή το θέλημά Του, αλλά φίλος του ανθρώπου, οικείος, πανταχού παρών στη ζωή τουκαι μάλιστα χωρίς να τον εγκαταλείπει. Ακόμη και αν ο άνθρωπος νομίζει ότι οΘεός τον ξέχασε, μέσα στις ποικίλες δοκιμασίες της ζωής, Εκείνος βρίσκεταιπάντοτε κοντά του, τον ενισχύει μέσα από την πληροφορία της συνείδησης και μέσααπό το θάρρος, το φως και τη χαρά που δίνεται σε όσους πιστεύουν και τον βοηθάνα νικήσει την μοναξιά, την απόρριψη, τον θάνατο. Ο Θεός δεν υποτάσσει τονάνθρωπο στην εξουσία Του και στον χρόνο στον οποίο έχει ορίσει να ζει, αλλά τονκαλεί να συνυπάρξει μαζί Του στην οικογένεια της Εκκλησίας, γιατί εκείαποτυπώνεται η φιλία του Θεού προς τον άνθρωπο, να Τον γευθεί ως άρτο ζωής,χρηστότητα και ελπίδα αιωνιότητας και να ξεκινήσει τον δικό του αγώνα οάνθρωπος να μιμηθεί τον Θεό στο πρόσωπο του Χριστού, ακόμη κι αν χρειαστεί ναπορευθεί και προς το μαρτύριο και τον θάνατο.
Ο λόγος του Παύλου έχει προσωπική αναφορά στονκαθέναν, αλλά και συλλογική αναφορά. Έχει να κάνει και με κοινότητες και μελαούς και με έθνη. Δεν υπάρχουν περιούσιοι και ευλογημένοι λαοί εκ μέρους τουΘεού, αλλά λαοί που ζητούν να έχουν την ευλογία και να ανήκουν στο Θεό. Αυτοίοι λαοί θέτουν ως προσανατολισμό της πορείας τους την αγάπη, που γίνεταιδημιουργία τόσο υλική όσο και πνευματική καθώς και κοινωνία συμπαράστασης καιαλληλεγγύης, την ευθύνη για την ελευθερία τόσο από τα πάθη και την αμαρτία όσοκαι από κάθε αλαζονεία, εξωτερική επιβουλή, εξωτερικό δεσμό και τυραννία, αλλάκαι την φιλία με το Θεό και τον συνάνθρωπο, η οποία όμως μπορεί να γίνει και θυσίακαι μαρτύριο για όσους αγαπούνε και για τις αξίες τους.
Ο λαός μας υπήρξε ένας τέτοιος λαός. Σήμεραόμως δεν γνωρίζουμε κατά πόσον στο σύνολό μας έχουμε τέτοιους προσανατολισμούςή αλλοτριωθήκαμε από την πρόσκαιρη και εφήμερη δόξα, απόλαυση, ικανότητακατανάλωσης, ένταξη σε σχηματισμούς, όπως η παγκοσμιοποίηση και η Ευρώπη, πουδεν έχουν πνευματικούς προσανατολισμούς, αλλά μόνο εγκόσμιους, περιπέσαμε σεμία κρίση η οποία απειλεί να καταφάγει την αξιοπρέπειά μας, χωρίς ναδιαφαίνεται αληθινή διέξοδος. Χρειάζεται λοιπόν πνευματικός αναπροσανατολισμόςστη συλλογική μας ζωή και πορεία, να ξαναζητήσουμε την ευλογία του Θεού και ναθελήσουμε να ανήκουμε στον λαό Του και με βοηθό την Εκκλησία να προχωρήσουμεστο να ξαναβρούμε την αγάπη, την ευθύνη, την ελευθερία και το πνεύμα τηςθυσίας. Πρότυπα και παραδείγματα έχουμε, αν θέλουμε να μιμηθούμε. Ο Χριστός, ηΠαναγία και οι άγιοί μας, αλλά και όλες εκείνες οι προσωπικότητες, ιδίως απότον αγώνα του 1821, μπορούν να μας διδάξουν αυτή την πορεία και να μας στερεώσουνστις όποιες αποφάσεις μας.
Και κάτι τελευταίο. Η ρίζα του προβλήματος στηνπατρίδα και την κοινωνία μας, πέρα από την απουσία ουσιαστικής σχέσης με τονΧριστό, βρίσκεται και στο γεγονός ότι οι ηγέτες μας σπάνια «ομοιώνονται» μετους ανθρώπους. Σπάνια νιώθουν τις αγωνίες, τους προβληματισμούς, τουςπειρασμούς, τις δοκιμασίες, αλλά και τις αμαρτίες των ανθρώπων, με αποτέλεσμανα μην μπορούν να μας βοηθήσουν αληθινά. Κι αυτό διότι απουσιάζει το πνεύμα τηςθυσίας, της αγάπης, της ευθύνης και του αγώνα για αληθινή ελευθερία από τιςκαρδιές τους. Ας ελπίσουμε ότι οι καιροί και τα σημεία τους θα οδηγήσουν όλουςεκείνους που φιλοδοξούν να μας βοηθήσουν στο να εμπνευστούν από το αληθινόνόημα της πίστης, αλλά και την ανάγκη για κοινή πορεία.
Βήματα/- Κέρκυρα, 25 Μαρτίου 2012
