ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΚΑΙ Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ
(Αναφορά στην Αγία Μαρία την Αιγυπτία)
Η περίοδος του Τριωδίου και ιδιαίτερατης Μεγάλης Τεσσαρακοστής, είναι για την Αγία μας Εκκλησία η ιερότερη χρονικήδιάρκεια του ενιαυτού. Είναι το νοητό στάδιο όπου ο κάθε πιστός καλείται ναδώσει τον προσωπικό του αγώνα για την ψυχοσωματική του κάθαρση από τους ρίπουςτης αμαρτίας. Να βιώσει την ορθόδοξη πνευματικότητα, η οποία ταυτίζεται με τηνανάκτηση της αυθεντικής του φύσεως, από τη φθορά και την αμαρτία, «εις μέτρονηλικίας του πληρώματος του Χριστού» (Εφ.4,13). Η προπαρασκευή μας για τονεορτασμό του Πάσχα είναι ταυτόσημη με την πνευματική μας προαγωγή και ωρίμανση,ώστε να καταστούμε «σύμμορφοι της εικόνος του Υιού (του Θεού)» (Ρωμ.8,29). Ολόκληρο το πνευματικό κλίμα, οι ιερέςακολουθίες, τα τιμώμενα πρόσωπα και οι μνήμες γεγονότων είναι ένα συνεχές καικραυγαλέο κάλεσμα να έρθουμε «εις εαυτόν» (Λουκ.15,17).
Την ιερή αυτή περίοδο προβάλλονται ιδιαιτέρωςορισμένα ιερά πρόσωπα της Εκκλησίας μας, τα οποία διέπρεψαν στην αρετή, ωςζωντανά παραδείγματα για τους πιστούς. Ένα τέτοιο από αυτά τα ιερά πρόσωπαείναι και η αγία Μαρία την Αιγυπτία, η οποία κατέστη συνώνυμη με τη συντριβήκαι τη μετάνοια και που τιμάται την Ε΄ Κυριακή των Νηστειών. Προβάλλεται απότην Εκκλησία μας ως λαμπρό παράδειγμα μεταστροφής αμαρτωλού ανθρώπου, αφού μετην αποφασιστική της μετάνοια και τον πνευματικό της αγώνα έφτασε σε μεγάλα ύψηαγιότητας. Προβάλλεται ως πρότυπο στους πιστούς για να καταλάβουν ότι το μεγάλοπρόβλημα δεν είναι τόσο η αμαρτία, όσο μεγάλη και αν είναι, αλλά η εμμονή στηναμαρτία, η αμετανοησία, την οποία η Εκκλησία μας χαρακτηρίζει ως βλασφημία κατάτου Αγίου Πνεύματος (Μάρκ.3,29)!
Το ιερό συναξάρι της αναφέρει πως έζησετον 6ο μ.Χ αιώνα. Καταγόταν από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και ασκούσε το επαίσχυντο επάγγελμα της πορνείας από ταδώδεκα κιόλας χρόνια της. Ήταν δε τόσο πωρωμένη στην αμαρτία ώστε οεπαγγελματισμός είχε δευτερεύουσα σημασία. Ασκούσε την πορνεία κυρίως γιαηδονιστική απόλαυση, σε τέτοια ηθική κατάπτωση είχε περιέλθει!
Αναζητούσε συνεχώς πορνικούς πελάτες σταμεγάλα λιμάνια και τις πολυπληθείς πόλεις. Κάποτε πληροφορήθηκε πως στηνΙερουσαλήμ συγκεντρωνόταν πολύς κόσμος. Σκέφτηκε πως αν μετέβαινε εκεί θαέβρισκε πελάτες. Έτσι αποφάσισε να ταξιδέψει στην Παλαιστίνη. Βρήκε κάποιοπλοίο, πλήρωσε το ναύλο με το κορμί της και έφτασε στην Ιερουσαλήμ καιοδηγήθηκε στον πανίερο ναό της Αναστάσεως. Επιχείρησε να εισέλθει στον ιερόαυτό χώρο, μήπως και έβρισκε εκεί εραστές. Μέχρι εκεί είχε φτάσει ο πορνικόςτης παραλογισμός.
Όμως μια αόρατη δύναμη την εμπόδιζε ναεισέλθει στο ναό. Όσο και αν προσπαθούσε δε μπορούσε να μπει. Τέσσερις φορέςαπωθήθηκε μυστηριωδώς. Απόρησε και άρχισε για πρώτη φορά στη ζωή της ναπροβληματίζεται. Μια μυστική φωνή ακούστηκε στην ψυχή της, η οποία ξύπνησε τηναρκωμένη από την αμαρτία συνείδησή της. Κατάλαβε πως αυτό που επιχειρούσε ήτανφρικτή ιεροσυλία και ανείπωτη ασέβεια. Προσπαθούσε να βεβηλώσει τον άγιο τόπο,που σταυρώθηκε, τάφηκε και ανέστη ο Κύριος Ιησούς Χριστός. Καυτά δάκρυαμετάνοιας άρχισαν να κυλούν από τα λάγνα μάτια της. Είναι ολοφάνερο πως εκεί την οδήγησε η θείαπρόνοια να σωθεί, διότι η ψυχή της, παρ’ όλη την πώρωσή της, ήταν δεκτική στημετάνοια και τη σωτηρία. Εν ριπή οφθαλμού άλλαξε γνώμη. Ήθελε να εισέλθει στοναό, όχι πια να συναντήσει πορνικούς εραστές, αλλά για να συναντήσει το Νυμφίοτης ταλαίπωρης και βασανισμένης ψυχής της, το Σωτήρα Χριστό. Παρακαλούσε ναπαραμερισθεί το αόρατο εμπόδιο και να μπει, να προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο τουΚυρίου. Έτσι και έγινε. Ο Θεός της επέτρεψε να μπει και να προσκυνήσει.
Αυτή ήταν μια νέα αφετηρία για τη ζωήτης. Έφυγε ευθείς για την έρημο της Ιουδαίας. Πέταξε τα προκλητικά πολυτελήενδύματα και ντύθηκε τραχύ ασκητικό σάκο. Απαρνήθηκε τις απολαύσεις της ζωήςκαι ακολούθησε το βίο της άσκησης. Κατόρθωσε να ανέλθει σε ύψη αγιότητας. Τοπρώην αμαρτωλό σαρκίο της έγινε πλέον θεοφόρο σκήνωμα, κατοικητήριο του Θεού.
Ο διάβολος μεταχειρίζεται μύριους τρόπους ναπαρασύρει και να κρατήσει τους αμαρτωλούς στην αμαρτία. Ο πιο ύπουλος τρόποςκαι η πιο δόλια παγίδα είναι η μη συνειδητοποίηση της αμαρτωλότητας από τους «πεποιθόταςεφ’ εαυτοίς ότι εισί δίκαιοι» (Λουκ. 18, 9). Ο πονηρός προκαλεί πνευματική αφασία στοναμαρτωλό, ώστε να μην έχει τη συναίσθηση της αμαρτίας και κατά συνέπεια να μηναισθάνεται την ανάγκη της μετάνοιας. Εκτός από τα φτηνά δέλεαρ του κόσμου γιανα μας παρασύρει στην αμαρτία, μεταχειρίζεται και τον δοκιμασμένο τρόπο τηςαπογοήτευσης, υποβάλλοντας στον αμαρτωλό ότι η αμαρτία του είναι τόσο μεγάληπου δεν παίρνει μετάνοια. Η Εκκλησία μας όμως διατρανώνει το κάλεσμά Της σεκάθε άνθρωπο, με το στόμα του ιερού Χρυσοστόμου, πως «Όσον σπινθήρ προςπέλαγος, τοσούτον κακία προς την του Θεού φιλανθρωπίαν» ( Ε.Π. Migne 49,336-337).
Η μετάνοια αποτελεί κορυφαίο κεφάλαιοτης χριστιανικής μας πίστεως, διότι μέσα στην Εκκλησία έχει τη δυνατότητα ο πιστός να μετανοήσει και ναεπανέρθει στην «κατά φύσιν» ζωή του. Αποτελεί κατά τους Πατέρες τη διαρκήανανέωση του χαρίσματος, που λαμβάνει ο νεοφώτιστος κατά το άγιο Βάπτισμα, ναανήκει ψυχοσωματικά στο μυστικό σώμα του Χριστού και να έχει τη δυνατότητα τηςσωτηρίας δια του Χριστού. Είναι η θεία διαδικασία η οποία μεταμορφώνειοντολογικά τον άνθρωπο σε νέα ύπαρξη.
Αναφέρονται άπειρα παραδείγματα από τηνιστορία της Εκκλησίας μας όπου άνθρωποι απόλυτα αμαρτωλοί, μεταφέροντας στοείναι τους φρικτά εγκλήματα και βορβόρους ηθικών παρεκτροπών, μεταβλήθηκανσε χαρισματικές και αγίεςπροσωπικότητες, προκαλώντας συχνά τα ειρωνικά σχόλια των εκτός της Εκκλησίαςεπικροτών Της. Όμως αυτή είναι η αποστολή της Εκκλησίας στον κόσμο, ναανασέρνει από τους δυσώδεις βόθρους της αμαρτίας πεσόντα ανθρώπινα πρόσωπα, νατα καθαρίζει από τους ψυχοσωματικούς των ρίπους και να τα καθιστά φωτεινέςπροσωπικότητες, αντάξιες της αξίας τους ως εικόνες του Θεού! Αυτό είναι το άφθαστο μεγαλείο της ειλικρινούςμετάνοιας. Αυτή είναι η αήττητη δύναμη, η οποία απορρέει από την προσωπικήσυντριβή και τη μεταστροφή και η οποία εξυψώνει τον άνθρωπο στη σφαίρα τηςθεώσεως.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως οικρουνοί του θείου ελέους και της φιλανθρωπίας είναι ακένωτοι. Φτάνει να πάρουμετη μεγάλη και συνάμα σωτήρια απόφαση να ανορθωθούμε από το βρώμικο δεσμωτήριοτης αμαρτίας, όπου βρισκόμαστε δεμένοι, επειδή το θέλουμε εμείς! Το κλειδί τωνχειροπεδών μας το κρατάμε εμείς, όπως κρατάμε και το κλειδί της Βασιλείας τουΘεού, που είναι η μετάνοιά μας! Ο μετανοών ληστής, ο πρώτος ένοικος του Παραδείσου,μπήκε σ’ αυτόν, «βαλών κλείδα το μνήσθητί μου»! Η άγια Μαρία η Αιγυπτία είναι ζωντανόπαράδειγμα ειλικρινούς μετάνοιας, η οποία δείχνει το δρόμο της μεταμέλειας σεκάθε πιστό. Αποδεικνύει περίτρανα πως ο κάθε άνθρωπος, όσο αμαρτωλός και ανείναι, είναι καλεσμένος για σωτηρία, φτάνει να μετανοήσει ειλικρινά. Αυτό είναιτο μεγαλείο και η ειδοποιός διαφορά του Χριστιανισμού από τα άλλα θρησκεύματα.Γι’ αυτό και η σεπτή και αγία μορφή της αγίας Μαρίας προβάλλεται και τιμάταιαυτή την κατ’ εξοχήν περίοδο τηςμετάνοιας από την Εκκλησία μας.