ΟσίαςΜαρίας της Αιγυπτίας
Η σταυροαναστάσιμη πορεία της Μετανοίας
Ένακλασικό παράδειγμα αγιότητας, το οποίο προέκυψε μέσα από την διαδικασία της μετανοίας, παρά τονόγκο και το μέγεθος της αμαρτίας στονπρότερο βίο, προβάλει σήμερα η Εκκλησία μας, αδελφοί μου, στο πρόσωπο της Οσίας Μαρίας τηςΑιγυπτίας. Σο παράδειγμά της προβάλλεταικαι προτείνεται, σύμφωνα με τον ιερό Συναξαριστή, «προς διέγερσιν των ραθύμων και αμαρτωλών ειςμετάνοιαν»1.
Απότα δώδεκα έως τα εικοσιεννέα χρόνια της έζησε βίο αμαρτωλό, χρησιμοποιώντας τηνσάρκα της ως μέσο βιοπορισμού, παρασύρονταςτόσο τον εαυτό της, όσο και πλήθη ανδρών στην ακολασία και στην απώλεια. Κάποτε, από περιέργεια, θέλησε να επισκεφθεί τα Ιεροσόλυμα και να συμμετάσχειστην εορτή της Υψώσεως του Σιμίου Σταυρού,μαζί τους πολυπληθείς προσκυνητές.
Καθώς,όμως, επεχείρησε να εισέλθει στον Ναό της Αναστάσεως, ένιωσε μία υπέρλογη και αόρατη δύναμη να τηνεμποδίζει, την στιγμή που το πλήθοςκινούνταν ανεμπόδιστα. Το γεγονός αυτό τη συγκλόνισε και την οδήγησε στον να κατανοήσει ότι η εμμονή στην αμαρτωλή ζωή της ήταν η αιτία για την οποίαστερούνταν την Χάρη και την αγιαστικήδύναμη του Θεού. Γι’ αυτό και μετανόησε με συντριβή καρδιάς και αποχώρησε από τον κόσμο, ασκήτεψε στην έρημο του Ιορδάνου, επί σειρά δεκαετιών, μηβλέπουσα τα πρόσωπα των ανθρώπων, μόνη ενώπιον του Θεού, κλαίουσα καιμετανοούσα για την πρότερη έκλυτη και αμαρτωλή ζωή της. Αξιώθηκε δε οσιακού τέλους,λαμβάνοντας ως επισφράγιση της μετανοίας της, το ώμα και το Αίμα τουΚυρίου, από τα χέρια του Οσίου ασκητού Ζωσιμά.
Οβίος της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, μετά την μεταστροφή της στην ζωή τουΧριστού, νοείται ως υπόδειγμα μετανοίας για κάθε άνθρωπο που αντιλαμβάνεται την πτωτικήκατάσταση της ψυχής του ως πνευματική ασθένεια και επιζητεί το έλεος του Θεούγια την θεραπεία της. Αυτή η πορεία της μετανοίας, στη συνείδηση της Εκκλησίαςείναι σταυρική και αναστάσιμη. Είναι ταυρικήγιατί προϋποθέτει τη δύσκολη, μα και σωστική απόφαση της ενδοσκόπησης, της αυτοεξέτασης,του αυτοελέγχου και της αυτομεμψίας. Ο άνθρωπος της εποχής μας, που καλείται σεδιαρκή εξωστρέφεια, που απογυμνώνεται από κάθε είδους πνευματικότητα, πουναρκισσεύεται διαρκώς στο κάτοπτρο των εφήμερων επιτυχιών του και αυτοπλανάται απότην παραζάλη της πλασματικής παντοδυναμίας του, δύσκολα κοιτά μέσα του, δύσκολααφιερώνει χρόνο για να τα βρει με τον εαυτό του, αρνείται να αναμετρηθεί με ταπάθη του, να σταθεί, ενώπιος ενωπίω, με το επηρμένο εγώ του.
Ταυτόχρονα,όμως, είναι και Αναστάσιμη, γιατί η απόφαση της ριζικής αντιμετώπισης τηςεσωτερικής πλάνης, αναδεικνύει τον όντως άνθρωπο, τον πλασμένο για τα υψηλά,για τα πνευματικά, αποκαθιστά την εσωτερική ειρήνη και οδηγεί στην συμφιλίωσημε τον Θεό και τον συνάνθρωπο.
Αυτήη διαδικασία είναι διαρκής και όχι στιγμιαία. «Δεν είναι μια παροδική συντριβή από τη συναίσθηση διαπράξεως κάποιας αμαρτίας,αλλά μια μόνιμη πνευματική κατάσταση, που σημαίνει σταθερή κατεύθυνση τουανθρώπου προς τον Θεό και συνεχή διάθεση για ανόρθωση, θεραπεία και ανάληψη τουπνευματικού αγώνα. Μετάνοια είναι το νέοφρόνημα, η νέα σωστή πνευματική κατεύθυνση που πρέπει να συνοδεύει τον άνθρωπομέχρι τη στιγμή του θανάτου. Μετάνοιαείναι η δυναμική μετάβαση από την παρά φύσιν κατάσταση των παθών και τηςαμαρτίας στην περιοχή της αρετής και του κατά φύσιν, είναι η τέλεια αποστροφήγια την αμαρτία και η πορεία επιστροφής στο Θεό»2
Απόληξηαυτής της πορείας της μετανοίας είναι το πετραχήλι του πνευματικού, ηευλογημένη στιγμή της συμμετοχής στο Ιερό Μυστήριο της Εξομολογήσεως, στο οποίοοφείλει ο άνθρωπος να οδηγεί τα βήματά του, κάθε φορά που νιώθει το βάρος τηςαμαρτίας και της πτώσης να ανακόπτει την διαδικασία της πνευματικής του ανόδου,την είσοδό του «στην αποκαθαίρουσακολυμβήθρα της πίστεως, της ταπεινώσεως, της συντριβής καρδίας»3. Μετάνοιαχωρίς εξομολόγηση δεν υπάρχει, αλλά και εξομολόγηση δίχως μετάνοια δεν υφίσταται.Μπορεί η εξομολόγηση να «είναι κάτιεπώδυνο, αλλά σώζει. Αναπόφευκτα, όποιοςδεν έχει ζήσει τέτοια ριζική αποκοπή από τον προηγούμενο εαυτό του, δεν έχει ξεκινήσει ακόμη να ζει εν μετανοία.Είναι αδύνατον ένας άνθρωπος να αρχίσει την διαδικασία της κάθαρσης του εαυτού του, σε όλους τουςτομείς, χωρίς να έχει περάσει από αυτότο καμίνι»4.
Πορευόμενοι,αγαπητοί μου, προς τα Άγια των Αγίων της Μεγάλης Εβδομάδος, ας ακολουθήσουμε κιεμείς την σταυρική πορεία της μετανοίας, που βίωσε μαρτυρικά η Οσία Μαρία ηΑιγυπτία, προσεγγίζοντας τα ιερά γεγονότα, με τρόπο βιωματικό και εμπειρικό καιόχι επιφανειακό. Σότε η Ανάσταση του Θεανθρώπου θα είναι η απαρχή για τηνπροσωπική μας ανάσταση και την εν Χριστώ αναγέννησή μας. ΑΜΗΝ!
Αρχιμ.Επιφάνιος Οικονόμου
1.Τριώδιον, εκδόσεις «Φως», σελ. 33
2.ΑνέστηςΚεσελόπουλος, «Πάθη και Αρετές», σελ. 82
3.Άγιος Ιωάννης ηης Κροστάνδης, «Η μετάνοια και η Θεία Μεηάληψη», σελ. 112
4.π. ΣεραφείμΡόουζ, «Η ζωή και τα έργα του», Τόμος 1ος , σελ. 17
