Η ορθόδοξη απάντησηστο οικολογικό πρόβλημα
Τα τελευταία χρόνια όλος ο κόσμοςβρίσκεται σε ανησυχία, λόγω των ορατών δραματικών συνεπειών από τις τρομακτικές κλιματολογικές αλλαγές τουπλανήτη μας, ο οποίος μας φιλοξενεί και που μας δόθηκε από το Θεό ως ύψιστηδωρεά «εργάζεσθαι και φυλάσσειν» (Γεν.2,15). Εξαιτίας της αλόγιστης χρήσηςγαιανθράκων για την παραγωγή όσο το δυνατόν περισσότερης ενέργειαςδημιουργήθηκε το λεγόμενο εφιαλτικό φαινόμενο του θερμοκηπίου, το οποίο αυξάνειμε γεωμετρική πρόοδο τη μέση θερμοκρασία της γης. Αποτέλεσμα αυτού η απουσίαβροχών, σαν και αυτή που πλήττει τους τελευταίους μήνες το βαλκανικό χώρο καιφυσικά τη χώρα μας. Τα καλοκαίρια βιώνουμε εφιαλτικούς καύσωνες και το χειμώνακαταστροφικά φαινόμενα πλημμυρών και ανεμοστρόβιλων. Χιλιάδες άνθρωποι σε όλοτον κόσμο κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους από τα ακραία καιρικά φαινόμενα καιεκατομμύρια άλλοι υποφέρουν. Η έλλειψη γλυκού νερού άρχισε να κάνει έντονη τηνπαρουσία της στον αγροτικό τομέα και σε συνδυασμό με την αλματώδη ερημοποίησητεράστιων εκτάσεων σύντομα θα έχει δραματικές συνέπειες στην παραγωγή τροφίμων.Ήδη ο παγκόσμιος οργανισμός τροφίμων απευθύνει επιτακτικές εκκλήσεις στιςκυβερνήσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων εξοικονόμησης γλυκού νερού και ορθολογικήχρήση των φυτοφαρμάκων και των άλλων χημικών, τα οποία δηλητηριάζουν τη γη καιτην καθιστούν άγονη. Με αγωνία και πολλά ερωτηματικά παρακολουθούμε την ατολμίατων πολιτικών σε διεθνή επίπεδο να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να φρενάρουντην επερχόμενη πλανητική καταστροφή.
Η χριστιανική μας πίστη έχει τη δική τηςθεώρηση και απάντηση και γι’ αυτό το πρόβλημα, όπως και για κάθε πρόβλημα. Οόμορφος κόσμος μας δόθηκε από το Θεό Δημιουργό να ζούμε μέσα σ’ αυτόν μεαρμονία και σεβασμό, ως δημιούργημα και κτήμα δικό Του. Μάλιστα στην Αγία Γραφήτο περιβάλλον ονομάζεται «παράδεισος της τρυφής» (Γεν. 3,23), προκειμένου νατονιστεί η τελειότητά του. Τοποθετηθήκαμε εκεί ως διαχειριστές και συνδημιουργοί Του και όχι ωςκυρίαρχοι και καταχραστές της θείας δημιουργίας. Όμως η μοιραία πτώση τουανθρώπου έσχε ολέθρια αποτελέσματα και στη σχέση του ανθρώπου με το φυσικόπεριβάλλον. Η είσοδος του κακού στον κόσμο συμπαρέσυρε στην πτώση και την άψυχηκτίση. Ο απόστολος Παύλος είναι σαφής: «Η γάρ αποκαραδοκία της κτίσεως τηναποκαλυψιν των υιών του Θεού απεκδέχεται. Τη γαρ ματαιότητι η κτίσις υπετάγη,ουχ εκούσα, αλλά δια τον υποτάξαντα, επ’ ελπίδι ότι και αυτή η κτίσιςελευθερωθήσεται από της δουλείας της φθοράς εις την ελευθερίαν της δόξης των τέκνων του Θεού. Οίδαμεν γαρότι πάσα η κτίσις συστενάζει και συνωδίνει άχρι του νυν» (Ρωμ.8,19-22). Ο Ίδιοςο παντογνώστης Θεός είχε επισημάνει στον άρτι εκπεσόντα Αδάμ ότι «ακάνθας και τριβόλους ανατελεί σοι» (Γεν.3,18),θέλοντας να του επισημάνει την εχθρότητα αυτού και του φυσικού περιβάλλοντος.
Η ιστορία, η Φυσική, η Γεωλογία και οιάλλες συναφείς επιστήμες βεβαιώνουν περίτρανα τη γραφική μαρτυρία. Οι πάντεςσυμφωνούν πως η καταστροφή του περιβάλλοντος αρχίζει αφότου άρχισαν οιανθρώπινες δραστηριότητες. Ξεκομμένος ο μεταπτωτικός άνθρωπος από το Θεό καιξεστρατισμένος από τον αρχικό του σκοπό ενέταξε στην καταστροφική του μανία καιτην καταστροφή του φυσικού κόσμου, που τον φιλοξενούσε, τον έτρεφε και τονέθελγε. Έμοιασε σαν τον παράφρονα άνθρωπο του αισώπειου μύθου, οποίος πριόνιζετο κλαδί του δένδρου, πάνω στο οποίο καθόταν και ήταν ασφαλής, ή σαν τονσχιζοφρενή, ο οποίος βάζει φωτιά στο σπίτι του, χωρίς να γνωρίζει το κακό πουκάνει στον εαυτό του!
Το αξιοπερίεργο είναι πως όσο προχωράει οάνθρωπος στο ιστορικό του γίγνεσθαι τόσο πιο επιθετικός και καταστροφικόςγίνεται. Αναφέρουμε για παράδειγμα τηνανείπωτη οικολογική καταστροφή που έγινε στην Αττική, τη μαύρη εποχή τουπελοποννησιακού πολέμου τον 5ο π.Χ. αιώνα, όταν οι εισβολείς Σπαρτιάτες έκαψανκαι έκαναν κάρβουνο ολόκληρο το νομό. Τα γυμνά όρη της αττικής γης από τότεπαραμένουν ως τα σήμερα χωρίς δένδρα!
Το μεγάλο κακό για το περιβάλλον άρχισεστα χρόνια της λεγόμενης «Βιομηχανικής Επανάστασης», μετά τον 18ο αιώνα, ότανανακαλύφτηκαν οι αδηφάγες μηχανές, οι οποίες χρειαζόντουσαν τεράστιες ποσότητεςκαυσίμων για να λειτουργούν στο έπακρο, να παράγουν όσο το δυνατόν περισσότεραπροϊόντα και να προσφέρουν υπερκέρδη στους άπληστους ιδιοκτήτες τους. Ηνοοτροπία και η καταστροφική αυτή δραστηριότητα συνεχίζεται ως τα σήμερα καιμάλιστα με πιο έντονους ρυθμούς. Ορυκτά κοιτάσματα, τα οποία βρισκόταν σταέγκατα της γης εδώ και εκατομμύρια χρόνια, ορύχτηκαν και καταναλώθηκαν μέσα σε διακόσια χρόνια, μολύνονταςανεπανόρθωτα την ξηρά, τη θάλασσα και τον αέρα.
Στα χρόνια του λεγομένου «διαφωτισμού»(βλέπε πνευματικού σκοταδισμού), διατυπώθηκε η θεωρία πως ο τεχνολογικός«πολιτισμός» θα έλυνε τα προαιώνια προβλήματα της ανθρωπότητας. Οι εγωπαθείςεκπρόσωποι αυτής της «λογικής» διαλαλούσαν με κομπασμό πως ό,τι δεν μπόρεσε νακάνει ο Θεός, θα το πετύχει η ανθρώπινη τεχνολογία. Φυσικά συνέβη το αντίθετο.Παρ’ όλα αυτά αυτή η νοοτροπία κυριαρχεί δυστυχώς και σήμερα στους νόες τωνισχυρών της γης, οι οποίοι κωφεύουν μπροστά στις φωνές απελπισίας των λαών. Γι’αυτούς η «οικονομική ανάπτυξη» έχει πολλή μεγαλύτερη σημασία από το γεγονός τηςκαταστροφής του πλανήτη. Μόνο που μαζί με τους πολλούς θα χαθούν και εκείνοι,μαζί με τα ανόητα πλούτη τους. Ολοφάνερος παραλογισμός!
Προτείνονται διάφορες λύσεις τουοικολογικού προβλήματος με αμφίβολα αποτελέσματα, διότι ο σύγχρονος«πολιτισμός» μας είναι απόλυτα δομημένος πάνω στην καταστροφή του πλανήτη. Οιεκπρόσωποι των κολοσσιαίων οικονομικών συμφερόντων των ορυκτών καυσίμωνεμποδίζουν τη χρήση και ανάπτυξη ηπίων μορφών παραγωγής ενέργειας. Όμως τοπαγκόσμιο οικολογικό κίνημα σήμερα διευθύνεται από αθεϊστικούς καιμηδενιστικούς κύκλους, με συνέπεια να μην είναι αποτελεσματικό στις επιδιώξειςτου. Η πίστη στην ανυπαρξία του Θεού και στην ανυπαρξία υπέρτατου σκοπού στονκόσμο, δεν αφήνει περιθώρια για τη θεώρηση ιερότητάς του. Σεβαστό μπορεί ναγίνει ό, τι είναι ιερό.
Η παγκόσμια οικολογική καταστροφή είναιπρωτίστως πρόβλημα ηθικό και πνευματικό. Είναι προϊόν άμετρου εγωκεντρισμού,αχόρταγης απληστίας και ψυχοπαθολογικό φαινόμενο αυτοκαταστροφής. Είναι αυτόπου στη θεολογική γλώσσα ονομάζουμε αμαρτία, αυτονόμηση του ανθρώπου από το Θεόκαι απόλυτη φθορά όλων των ανθρωπίνων λειτουργιών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιομπορεί να κατανοηθεί το σύγχρονο οικολογικό δράμα.
Για μας τους πιστούς υπάρχει λύση,αποτελεσματική και βεβαία. Πρόκειται για τη μετάνοια, με τη στενότερη καιευρύτερη σημασία της, τη μόνη δοκιμασμένη πρακτική. Η μετάνοια, ως οντολογικήμεταστροφή, μπορεί να αντιστρέψει την οικολογική δίνη, διότι αυτή μεταστρέφει πτωτικές νοοτροπίες καισυνειδήσεις. Η ορθόδοξηπατερική ασκητική είναι ο ασφαλής οδηγός για μια διαφορετική θεώρηση του κόσμουκαι της ζωής, διότι αναγνωρίζει την ιερότητα της θείας δημιουργίας καιεπανατοποθετεί τον άνθρωπο στον αρχέγονο θεόσδοτο προορισμό του. Το ορθόδοξοβίωμα παραμερίζει όλες τις απαισιόδοξες οικολογικές ιαχές και προβάλει τηναισιόδοξη προσδοκία της εν Χριστώ αποκαταστάσεως του σύμπαντος κόσμου. Οσαρκωμένος Λόγος του Θεού, ο δημιουργός του κόσμου (Ιωάν.1,10), είναι οαναδημιουργός όχι μόνο του ανθρώπου, αλλά και ολόκληρης της δημιουργίας. Τοέργο της αναδημιουργίας θα ολοκληρωθεί με το πέρας της ανθρώπινης ιστορίας,όταν
εκβληθείοριστικά το κακό από τον όμορφο κόσμο του Θεού, με τη δημιουργία «ουρανούκαινού και γης καινής» (Αποκ.21,1). Απομένει σε μας να εναντιωθούμε στοοργανωμένο κακό, μέρος του οποίου είναι και η οικολογική καταστροφή, και να κάνουμεκάθε δυνατή προσπάθεια να σώσουμε το περιβάλλον από την σατανική αδηφαγία τωνκαταστροφέων του.
