«Ο ΠΡΩΤΟΤΟΚΟΣ ΕΚ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ ».
Ἡπίστις εἰς τήν ἐκ νεκρῶν Ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ συνεπάγεταικαί βεβαιώνει τήν πίστιν μας εἰς τήν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν τῶν ἀνθρώπων.
Σύμφωναμέ τήν βιβλική ἀντίληψη καί διδασκαλία ὁλόκληρο τό ἀνθρώπινο γένος καί κάθε ἀνθρώπινοπρόσωπο ἦταν καταδικασμένο ἕνεκα τῆς πτώσεως καί τῶν ἁμαρτιῶν του νά ὑποκύψει εἰςτήν ἐξουσίαν τοῦ θανάτου. Θάνατος πάλι κατά τήν βιβλική ἀντίληψη καί διδασκαλίασημαίνει δύο τινά, ἀφενός μέν ἡ ψυχή νά μείνει αἰχμάλωτη εἰς τόν Ἅδη, ἀφετέρουδέ τό σῶμα νά σαπίσει στόν τάφο. Ἕνας μόνο δέν ὑπέστη αὐτές τίς τραγικές καί ὀδυνηρέςσυνέπειες, ἄν καί ὑπέκυψε στήν ἐξουσία τοῦ θανάτου. Αὐτός εἶναι ὁ Κύριος ἡμῶν ἸησοῦςΧριστός. Ἀπέθανε ἀλλά ἡ ψυχή του δέν ἔμεινε στόν Ἅδη καί τό σῶμα του δένδιεφθάρει στόν τάφο. Ἔτσι ἐπληρώθει ἡ προφητεία τοῦ Δαυΐδ λέγουσα: «οὐκ ἐγκαταλείψειςτήν ψυχήν μου εἰς Ἅδην, οὐδέ δώσεις τόν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν» (Ψαλμ.ιστ΄10).
Αὐτάὁ σοφός κατά τά θεία Μάρκος ἐπίσκοπος Ἱδροῦντος, ὁ ποιητής τῶν τροπαρίων ἀπόπρώτης ὠδῆς ἕως πέμπτης τοῦ κανόνος τοῦ Ὄρθρου τοῦ Μ. Σαββάτου γνωρίζων καίκαταπλαγείς ἔτσι ἐξυμνεῖ τόν συνόν τῷ Θεῷ Λόγῳ ἀπόρρητον μυστήριον: «Διάθανάτου τόν θνητόν, διά ταφῆς τό φθαρτόν μεταβάλλεις, ἀφθαρτίζεις γάρθεοπρεπέστατα, ἀπαθανατίζων τό πρόσλημμα. Ἡ γάρ σάρξ σου οὐκ εἶδε, Δέσποτα,διαφθοράν οὐδέ ἡ ψυχή σου εἰς Ἅδου ξενοπρεπῶς ἐγκαταλελειπται» (β΄τροπάριο ε΄ ὠδῆς).
Ὅτιἡ ἀνωτέρω Δαυΐδική προφητεία ἀναφέρεται εἰς τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν καί ἐπληρώθειδιά τοῦ θανάτου καί τῆς Ἀναστάσεώς Του μᾶς διδάσκει ὁ κορυφαῖος τῶν Ἁγίων ἈποστόλωνΠέτρος κηρύξας κατά τήν ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς ταῦτα:
«(ὉΔαυΐδ) προφήτης οὖν ὑπάρχων, καὶ εἰδὼς ὅτι ὅρκῳ ὤμοσεν αὐτῷ ὁ Θεὸς ἐκ καρποῦ τῆςὀσφύος αὐτοῦ τὸ κατὰ σάρκα ἀναστήσειν τὸν Χριστὸν καθίσαι ἐπὶ τοῦ θρόνου αὐτοῦ,προϊδὼν ἐλάλησε περὶ τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ ὅτι οὐ κατελείφθη ἡ ψυχὴ αὐτοῦεἰς ᾅδου οὔτε ἡ σὰρξ αὐτοῦ εἶδε διαφθοράν. τοῦτον τὸν Ἰησοῦν ἀνέστησεν ὁ Θεός,οὗ πάντες ἡμεῖς ἐσμεν μάρτυρες » (Πράξ. β΄30-32).
Καίὁ Κύριος ὑπέκυψεν εἰς τήν ἐξουσίαν τοῦ θανάτου καί κατῆλθεν εἰς Ἅδου ταμεία ὄχιὅμως καθ’ ὅν τρόπον οἱ ἀσθενεῖς καί ἁμαρτωλοί ἄνθρωποι. Ἦταν ἐλεύθερος ἀπό τίςσυνέπειες τοῦ θανάτου. Ἐπειδή ἦταν ἀναμάρτητος. Ἦταν κατά τήν γραφικήνδιδασκαλία καί ἔκφραση «ἐν νεκροῖς ἐλεύθερος» (Ψαλ. 87, 5). Ὡστόσο ὅμως ὁΚύριος οἰκονομικῶς ἑκουσίως ὑπήχθη εἰς τήν ἐξουσίαν τοῦ θανάτου ἐξ ἄκρας ἀγαθότητοςκαί φιλανθρωπίας, ἵνα διά τοῦ ἰδικοῦ του θανάτου ἐλευθερώσει τούς δεσμίους καίαἰχμαλώτους τοῦ Ἅδου καί τοῦ θανάτου, ἵνα διαβιβάσει τό ἀνθρώπινο γένος ἐκ τοῦθανάτου εἰς τήν ζωήν, ἐκ τῆς φθορᾶς εἰς τήν ἀφθαρσίαν, ἐκ χώρας καί σκιᾶςθανάτου ἐν χώρα ζώντων ἵνα μεταδώσῃ εἰς ἅπαντες ἀφθαρσίαν καί ζωήν.
Πιστεύουμε,ὅτι τόν Ἀναστάντα Κύριο θά ἀκολουθήσουν στήν ἀνάσταση ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Αὐτή ἡπίστη στήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν εἶναι τό κέντρο τῆς πίστεως μας καί τῆς ἐλπίδαςμας. Εἶναι τόσο βασική ὥστε ἡ Ἐκκλησία τήν ἐνέταξε στό σύμβολο τῆς πίστεως μας ὅπουὁμολογοῦμεν : «Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν».
Ἔτσινοεῖται καί κατανοεῖται ὁ λόγος τοῦ τρισκαιδεκάτου τῶν ἁγίων Ἀποστόλων τοῦΠαύλου λέγοντος, ὅτι ὁ Χριστός ἀναστάς ἐκ τῶν νεκρῶν ἐγένετο «ἀπαρχή τῶνκεκοιμημένων» (Α΄ Κορ. ιε΄2). «πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν » (Κολ. α΄ 18).
Αὐτήἡ καταπληκτική πίστη ὁδήγησε τόν θεῖο Παῦλο νά συλλογισθεῖ καί νά γράψει ὅτι :«εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, κενὸν ἄρα τὸ κήρυγμα ἡμῶν, κενὴ δὲ καὶ ἡ πίστις ὑμῶν»(Πρός Κορ. Α΄, ιε΄14). Ἀλλά καί νά διακηρύξει βεβαιώνοντάς μας διά τήν ἀνάστασηὅτι: «Νυνὶ δὲ Χριστὸς ἐγήγερται ἐκ νεκρῶν, ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο. ἐπειδὴγὰρ δι' ἀνθρώπου ὁ θάνατος, καὶ δι' ἀνθρώπου ἀνάστασις νεκρῶν. ὥσπερ γὰρ ἐν τῷ Ἀδὰμπάντες ἀποθνήσκουσιν, οὕτω καὶ ἐν τῷ Χριστῷ πάντες ζωοποιηθήσονται» (Πρός Κορ.Α΄, ιε΄20-22).
Ἕνεκεντούτων καί πανηγυρίζει ἐνθέως ὁ θεῖος μελωδός Κοσμᾶς Μαϊουμᾶ, ὁ ποιητής τῶν εἰρμῶνκαί τροπαρίων ἀπό τῆς ἕκτης ὠδῆς ἕως τῆς ἐνάτης τοῦ κανόνος τοῦ Ὄρθρου τοῦ Μ.Σαββάτου μέλπων ὅτι: «Βροτοκτόνον, ἀλλ' οὐ θεοκτόνον, ἔφυ τὸ πταῖσμα τοῦ Ἀδάμ·».Καί στόν ἕτερον «Βασιλεύει, ἀλλ' οὐκ αἰωνίζει, ᾍδης τοῦ γένους τῶν βροτῶν· σὺ γὰρτεθεὶς ἐν τάφῳ, Κραταιέ ζωαρχικῇ παλάμῃ, τὰ τοῦ θανάτου, κλεῖθρα διεσπάραξας,καὶ ἐκήρυξας τοῖς ἀπ' αἰῶνος ἐκεῖ καθεύδουσι λύτρωσιν ἀψευδῆ, Σῶτερ γεγονὼςνεκρῶν πρωτότοκος» (β΄καί γ΄ τροπάρια τῆ στ΄ ὠδῆς).
