Πῶς θὰ κοινωνήσουμε;
(Ομιλίατου †Μητροπολίτου ΦλωρίνηςΑυγουστίνου Καντιώτου)
«Ἔρχεσθε,ὅτι ἤδη ἕτοιμά ἐστι πάντα» (Λουκ. 14,17)
Πλησιάζει, ἀγαπητοί μου, ἡ μεγάλη ἑορτή , ἡ νύχτα ποὺθ᾽ ἀνοίξουν οἱ οὐρανοὶ καὶ θ᾽ἀκουστῇτὸ «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶἐπὶ γῆς εἰ ρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (Λουκ. 2,14).
Πῶς θὰ ἑορτάσουμε τὰ Χριστούγεννα; Ἡ ἑορτὴ συνδέεται μὲ τὴ θεία κοινωνία τῶν ἀχράντων μυστηρίων. Δὲν νοεῖται Χριστιανὸς χωρὶςθεία μετάληψι.
Ἀλλ᾽ ἐδῶ εἶνε ὁ φόβος καὶὁ κίνδυνος. Πολλοὶ κοινωνοῦν ἀξίως καὶ ἀνοίγουν γι᾽ αὐτοὺς οἱ οὐρανοί, ἀλλὰ καὶ πολλοὶ –πρῶτος ἀπ᾽ αὐτοὺς ἦταν ὁἸούδας–δὲν κοινωνοῦν ἀξίως. Γι᾽ αὐτὸ ἂς ρωτήσῃ ὁ καθέναςτὸν ἑαυτό του· πῶς θὰ κοινωνήσω τὰ ἄχρανταμυστήρια; Σ᾽ αὐτὸ ἀπαν τᾷ σήμερα ἡἘκκλησία μὲ τὴ θαυμάσιαπαραβολὴ τοῦ μεγάλου δείπνου ποὺ ἀκούσαμε. Εἶνε γνωστὴ ἡ παραβολή.
Ἕνας βασιλιᾶς ἔκανε δεῖπνο καὶκάλεσε πολλούς. Περιέργως ὅμως οἱπροσκεκλημένοι δὲν προσῆλθαν προβάλλοντας διάφορες προφάσεις . Ὁ ἕνας, ποὺ εἶχεμανία ν᾽ ἀγοράζῃ γῆ, ὁ κτηματίας ἄνθρωπος, ἀπήντησε· Ἀγόρασα χωράφι. Ὁ ἄλλος, ἔμπορος - ὁ ἄνθρωπος τῆς ἀγορᾶς, εἶπε·Ἀγόρασα πέντε ζευγάρια βόδια καὶ πρέπει νὰ πάω νὰ τὰ δοκιμάσω.Ὁ τρίτος, πιὸἀναιδής, ὁ ἄνθρωπος τῶν ἡδονῶν ποὺ δὲν κάνειχωρὶς αὐτές, εἶπε· Παντρεύτηκακαὶ δὲν μπορῶ νὰ ᾽ρθῶ. «Καὶ ἤρξαντο ἀπὸ μιᾶς παραιτεῖσθαι πάντες» (ἔ.ἀ. 14,18) .Ἔτσι τὰ χωράφια, τὰ κτήματα, τὰ σπίτια, τὸἐμπόριο, τὰ χρήματα, οἱἡδονές, οἱ διασκεδά-σεις, οἱ γυναῖκες, οἱ αἰσχροὶ ἔρωτες, ὅλα αὐτὰ γίνονται παγίδες, σχοινιὰ τοῦ διαβόλου ποὺδένουν τὶς ψυχές. Λὲς σὲ κάποιον, Ἔλα νὰ κοινωνήσῃς,καὶ δὲν ἔρχεται. Ἔχει τώρα 10 -15 - 20χρόνια νὰ μεταλάβῃ· ἄσπρισαν τὰ μαλλιάτου, τρίζουν τὰ πόδια του, ὁ χάρος τοῦ σκάβειτὸ λάκκο, κι αὐτὸς τὶς ἅγιες αὐτὲς μέ-ρες δὲν πλησιάζει τὰ ἄχρανταμυστήρια. Θὰ κάνῃ Χριστούγεννα χωρὶς Χριστό . Τί θλιβερό! Ἡ Ἐκκλησία καλεῖ σὰν τὴν κλῶσσα. Ἐλᾶτε! φωνάζειὁ Χριστός · οἱ φιλήδονοι κ᾽ οἱ ἄνθρωποι τοῦ πλούτου, ποὺ ἔχουν θεὸ τὸχρῆμα καὶ τὴν κοιλιά, δὲν ἔρχονται. Ἐλᾶτελοιπὸν οἱ ἄλ-λοι. Καὶ ἔρχονται.Ποιοί εἶνε, τοὺς εἴ δατε; Αὐ-τοὶ δὲν ἔχουν ἀξιώματα· εἶνε φτωχοί,ἀνάπηροι, ντυμένοι ῥάκη. Κι ἀνοίγει γι᾽αὐτοὺς ἡπόρτα; Βεβαίως. Ἐὰν γιὰ φτωχοὺς δὲν ἀνοίγουν τὰ μέγαρα τοῦ κόσμου τούτου, ἀνοίγουν ὅμως τὰ ἀνάκτορα τοῦοὐρανοῦ.Παραβολικὸς εἶνε ὁ λόγος· ποιόςεἶνε ὁ τυφλός, ὁ κουτσός, ὁῥακένδυτος; Εἴμαστε ἐμεῖς, ποὺφέρουμε τὰ ῥάκη τῆς ἁμαρτίας. Ἀλλά, ἔστω κ᾽ ἔτσι, ὁ Κύριος μᾶς προσκαλεῖστὴ λατρεία του. Ἐλᾶτε λοιπόν, μποροῦμε νὰπροσέλθουμε. Ἀλλ᾽ ἂς προσέξουμε τὴν πρόσκλησί του. Ὅταν ἀνοίξῃ ἡ ὡραίαπύλη καὶ φανῇτὸ φρικτὸ δισκοπότηρο μὲ τὸαἷμα τοῦ Χριστοῦ, θ᾽ ἀκούσουμε·«Μετὰ φόβου Θεοῦ, πίστε ως καὶ ἀγάπης προσέλθετε».
Θέτει ὅρους. Δὲν εἶνε δυνατὸννὰ κοινωνήσῃ κανεὶς ἐὰνδὲν ἔχῃ μέσα στὴν καρδιά του τὸ φόβο τοῦΘεοῦ,τὴν πίστι, καὶ περισσότερο τὴν ἀγάπη.
Προσέλθετε μὲφόβοΘεοῦ .Τί θὰ πῇ φόβος Θεοῦ; Γιὰ νὰ τὸ καταλάβουμε, ἂς σκεφτοῦμε δύο πράγματα· τί εἴμαστε ἐμεῖς, καὶ τί εἶνε Ἐκεῖνος.Τί εἴμαστε ἐμεῖς; Ὅσο ψηλὰ κι ἂν ἀνεβήκαμε,ὅση μόρφωσι κι ἂν ἀποκτήσαμε, εἴμαστε σκουλήκια, ἄχυρα, σκόνη, καπνός,ὄνειρο ποὺ διαλύεται. Ὁ Ἀβραὰμ εἶπε· «Ἐγώ εἰμι γῆ καὶ σποδός» , μιὰ χούφτα χῶμακαὶ στάχτη (Γέν.18,27· νεκρ.ἀκολ.).
Ὁ Δαυῒδ ἔλεγε «Ἐν ἀνομίαις συνελήφθην, καὶ ἐνἁμαρτίαις ἐκίσσησέ με ἡ μήτηρ μου» (Ψαλμ. 50,7) . Ὁ προφήτης Ἠσαΐαςἔλεγε· Ταλαίπωρος ἐγώ, «ἄνθρωπος ὢν καὶ ἀκάθαρτα χείλη ἔχων, ἐνμέσῳ λαοῦ ἀκάθαρτα χείλη ἔχοντος…» (Ἠσ.6,5) . Ὁ Ἰὼβ λέει· «Τίς καθαρὸς ἔσται ἀπὸ ῥύπου; ἀλλ᾽ οὐθείς, ἐὰνκαὶ μία ἡμέρα ὁ βίος αὐτοῦ ἐ πὶ τῆς γῆς» (Ἰὼβ. 14,4). Ἂς θυμηθοῦμε τὴν αἱμορροοῦσα τοῦΕὐαγγελίου, ποὺ μὲ φόβο πλησίασε καὶ ἄγγιξεμόνο τὸ ἄκρο τοῦ ἐνδύματος τοῦ Χριστοῦ. Ἂς θυμηθοῦμε τὸν ἀπόστολο Πέτρο, ποὺ ὅταν ὁ Χριστὸς ἔκανε τὸ θαῦμα τῆςἁλιείας στὸ πλοῖο του αὐτὸς εἶπε· «Ἔξελθε ἀπ᾽ ἐμοῦ, ὅτι ἀνὴρ ἁμαρτωλόςεἰμι, Κύριε» (Λουκ. 5,8) .
Μὲ τέτοιο φόβο κοινωνοῦσαν τὰ ἄχρανταμυστήρια οἱ ἅγιες ψυχές, ἔτσι ἂς πλησιάσουμε κ᾽ ἐμεῖς. Διότι ἂν δὲνἀγαπήσουμε καὶ δὲν πιστέψουμε Ἐκεῖνον, ματαίως περάσαμε ἀπ᾽ τὸ φλούδι αὐτῆς τῆς γῆς. Ἐκεῖνος εἶνε τὸἌλφακαὶ τὸ Ὠμέγα (Ἀπ. 1,8· 21,6· 22,12) , ἡ πηγή, τὸ ἄστρο τῆς αὐγῆς, ὁ ἥλιοςποὺ φωτίζει, ὁ καθαρώτεροςκι ἀπ᾽ τὸ χιόνι, ὁ ἀκατάληπτος, ἐκεῖνοςποὺ τῆς βασιλείας του «οὐκἔσται τέλος» (Λουκ. 1,33.Σύμβ. πίστ. 7).
Τὸ σκεφθήκαμε; Ἐκεῖνος, ποὺ δὲν τὸν χωροῦν οἱ οὐρανοί, χωράει στὴν καρδιὰ ἑνὸς ἁμαρτωλοῦ!Ἀνοῖξτε τὶς πύλες τῆς καρδιᾶς νὰ εἰσέλθῃ «ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης» (Ψαλμ. 23,7-10). Αὐτὸς θέλει νὰ κάνῃ τὴν καρδιά σουἀνάκτορο. Σκέψου·
εἶνε «πῦρ καταναλίσκον» (Δευτ. 4,24· 9,3. Ἑβρ. 12,29) .Ἂν εἶ σαι χρυσάφι, ἡ φωτιὰ θὰ σὲκαθαρίσῃ· ἂν ὅ-μως εἶσαι ἄχυρο, τότε θὰ καῇς.
Προσέλθετε, ἀκόμη, μὲ πίστι . Ποιά πίστι; Ὄχι τὴ γενικὴ πίστι ὅτι ὑπάρχει Θεὸς ἀλλὰ τὴν εἰδικὴ πίστι, τὴν πίστι στὸ μέγα τοῦτομυστήριο. Τί νὰ πιστεύῃς ὅτανπλησιάζῃς τὰ ἅγια μυ-στήρια· ὅτι ἐκεῖνο ποὺεἶνε μέσ᾽ στὸ δισκοπότηρο δὲν εἶνε κρασί, εἶνε αἷμα, τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦμας· δὲν εἶνε ψωμί, εἶνε τὸ σῶμα ἐκεῖνο τὸ ἄχραντο ποὺ ἐκήδευσε ὁ Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἀριμαθαίας,κι ὅτι τὸ δορυφοροῦν ἄγγελοι . Ἂν δὲντὸ πιστεύῃς, μὴν πλησιάσῃς, μὴ γίνῃς θεομπαίχτης.
―Μὰ πῶς γίνεταιαὐτό; τὰ μάτια μου βλέπουν κρασὶ καὶ ψωμί…Ὦ ἄνθρωπε, ρωτᾷς «πῶς»; Κ᾽ ἐγὼ σὲ ρωτῶ· πῶς τὸ αἷμα ἀπ᾽ τὴν καρδιὰ τῆς γυναίκας γίνεται γάλα στὸ μαστό;πῶς τὸ κάρβουνο στὰ σπλάχνα τῆς γῆς γίνεται διαμάντι; Ὁ Θεὸς «ὁ ποιῶν θαυμάσια(μόνος)» (Ψαλμ. 76,15) , αὐτὸς κάνει καὶ τὸμέγα τοῦτο θαῦμα. Θυμᾶμαι τὴν ἀγράμματη γιαγιά μου στὸ μικρό μου χωριὸποὺ μοῦ ἔλεγε· Πήγαινε, παιδάκι μου,νὰ πάρῃς σήμερα τὸ διαμάντι! Νὰπροσέλθῃςἀκόμα μὲ τὴν πίστι, ὅτι μία σταλαγματιὰ - ἕνα ἠλεκτρόνιο ἀπὸ τὸ αἷματοῦ Χριστοῦ φτάνε ινὰ πλύνῃ ὅλες τὶς ἁμαρτίες τοῦ κόσμου. Πόσες εἶνε οἱἁμαρτίες σου; Ὅσες κι ἂν εἶνε, τὸ αἷμα Ἰησοῦ Χριστοῦ φτάνει νὰ τὶςἐξαλείψῃ.Αὐτὸ «καθαρίζει ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας» (Α΄ Ἰω. 1,7) . Πίστευε ἀκόμη,ὅτι τὴν ὥρα ποὺ κοινω-νεῖς ἔρχεσαι σὲ μυστικὴ ἐπαφή, ἑνώνεσαι μὲ τὸν Κύριο, θεοῦσαι ·γίνεται μυστικὴ θέωσις.
«Προσέλθετε» λοιπὸν μὲ φόβο Θεοῦ, μὲ πί-στι, κι ἀκόμη μὲ ἀγάπη . Ποιά ἀγάπη; Ὄχι τὴν
εὐτελῆ ἀγάπη, τὸ κίβδηλο ἐκεῖνο νόμισμα · ὄχιτὰ μάταια κομπλιμέντα, ποὺ μπροστά σου ὁἄλλοςσοῦ λέει «σὲ ἀγαπῶ» ἀλλὰ πίσω σου σοῦσκάβει τὸ λάκκο, ἀλλὰ μὲ τὴν ἀγάπη τοῦΧριστοῦ τὴ γνησία καὶ ἀκίβδηλη καὶ ἄδολη.
Τί εἶνε ἡ ἀγάπη;
Μία κλῖμαξ οὐρανοδρόμος.Ἐμπρός, χωλοὶ καὶ τυφλοί,ἀνεβαίνετε τὰ θεῖα αὐτὰ σκαλοπάτια. Μιὰ τέτοια σκάλα εἶ δε κ᾽ ἕνας ἅγιος,ὁ Δανιὴλ ὁ Στυλίτης (γιορτάζει στὶς 11 Δεκεμβρίου), καὶἄκουσε μιὰ χειμωνιάτικην ύχτα τὴ φωνή· –Ἀνέβαινε, Δανιήλ, ἔλα πρὸς ἐμένα. –Μὰ πῶς, Κύριε; δὲ μπορῶ. Καὶ τότε φτερὰἀγγέλων τὸν βοήθησαν κι ἄρχισε ν᾽ ἀνεβαίνῃ ἐλαφρὰ - ἐλαφρά.
Μπρὸςἀνεβαίνετε!Ἂν δὲν ἀνεβῆτε τὰ σκαλοπάτια τῆς ἀγάπης, μὴνπλησιάσετε τὸ μυστήριο.
Τρία σκαλοπάτια σᾶς δείχνω. Τὸ πρῶτο γράφει· ἡ ἀγάπη δὲν κάνει καμμιά ἀδικία. Τὸ δεύτερο· ἡ ἀγάπη ὄχι μόνοδὲν ἀδικεῖ ἀλλὰ καὶ σκορπάει - δίνει τὶς δωρεές της στοὺς ἄλλους. Καὶ τὸ τρί-το,ποὺ εἶνε γιὰ τὶς μεγάλες ψυχές, εἶνε τὸ σκαλὶ τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ ποὺεἶπε «Πάτερ,ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τίποιοῦσι» (Λουκ. 23,34) ,καὶσ᾽ αὐτὸ γράφει· ὄχι μόνο νὰ μὴν ἀδικῇς,ὄχι μόνο νὰ δίνῃς τὰ ἀγαθάσου, ἀλλὰ καὶ νὰ συγχωρῇς καὶ τὸ μεγαλύτερο ἐχθρό σου.
Ἀδελφοί μου, αὐτὰ τὰ τρία νὰἔχουμε· φόβο Θεοῦ, πίστι ἀκράδαντη, καὶ τὴν ἀγάπη τὴν κορυφαία ἀρετή. Μ᾽ αὐτὰ ἂς κάνουμε φτεροῦγες ἀετοῦ κι ἂςπλησιάσουμε στὰ ἅγια μυστήρια.Κάποτε ὁ μέγας Ναπολέων κάλεσε τοὺς ἀ-ξιωματικοὺς τοῦἐπιτελείου του καὶ τοὺς ρώτησε· Πέστε μου,ποιά ἦταν ἡ εὐτυχέστερη στιγμὴ τῆς ζωῆς σας; Ὁ ἕνας εἶπε· Ὅταν μπῆκαστὴ σχολὴ τῶν εὐελπίδων. Ὁ ἄλλος· Ὅταν μοῦ ἔδωσαν τὸ ξίφος τοῦ ἀξιωματικοῦ. Ὁ τρίτος·Ὅταν πῆρα τὸ πρῶτο παράσημο ἀνδρείας.Ὁ τέταρτος· Ὅταν μετὰ τὸν πόλεμο γύρι-σα στὸ σπίτι μου. Ὁ πέμπτος· Ὅτανἀρραβωνιάστηκα. Καὶ οὕτω καθεξῆς. Τέλος ὁ Ναπολέων λέει· Μπορεῖτε νὰ μοῦ πῆτεποιά ἦτα νκαὶ γιὰ μένα ἡ εὐτυχέστερη στιγμὴ τῆς ζωῆςμου; Τοῦ ἀπαρίθμησαν δέκα- δεκαπέντε περιπτώσεις. Ὄχι, τοὺςλέει· ἡ ὡραιότερη στιγμὴ τῆς ζωῆς μου ἦταν ὅταν μικρὸ παιδάκι μὲ πῆρε ἡμάνα μου καὶ μὲ πῆγε στὴν ἐκκλησία καὶ ἔλαβα γιὰ πρώτη φορὰ τὴ θεία κοινωνία.
Αὐτὴ εἶνε ἡ ὡραιότερη στιγμή. Μὴ μοῦ μιλᾶτε γιὰ τίποτε ἄλλο. Ὦθεία κοινωνία, ὦ φτερὰτοῦ οὐρανοῦ, ὦ Ἰησοῦ Χριστὲ παμβασιλεῦ τοῦ κόσμου, ἀξίωσέ μας νὰ κοινωνήσουμε τὰ ἄχρανταμυστήρια μὲ φόβο Θεοῦ, πίστι καὶ ἀγάπη,γιὰ ν᾽ ἀξιωθοῦμε τῆς βασιλείας σου· ἀμήν
Ἀπομαγνητοφωνημένηὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Προφήτου Δανιὴλ Βοτανικοῦ - Ἀθῆναι τὴν11-12-1960.
