ΕυαγγελικόΑνάγνωσμα: Λουκ. ιζ΄ 12 – 19
Η ασθένεια και ο πόνος παρουσιάζονταιμε διπλή όψη, αρνητική αλλά και θετική. Η ασθένεια, πέρα από την καταπόνηση τουσώματος, οδηγεί τον άνθρωπο είτε στην αυτοαπομόνωση, είτε και στην κοινωνικήαπομόνωση, σαν μέτρο αυτοπροστασίας, ή προστασίας του κοινωνικού συνόλου. Αυτήη απομόνωση είναι ιδιαίτερα οδυνηρή για τον άνθρωπο, όταν επιβάλλεται από τοκοινωνικό σύνολο. Γιατί καταπονεί τον άνθρωπο τόσο σωματικά, όσο και ψυχικά,αφού μέσα από τον κοινωνικό αποκλεισμό του υπενθυμίζει τη σοβαρότητα τηςασθένειάς του και ότι πλησιάζει η ώρα του θανάτου του. Έτσι ο πόνος του είναιδιπλά οδυνηρός.
Όμως, πέρα από την πιο πάνω αρνητική όψη, η ασθένεια και ο πόνοςέχουν και θετική όψη, όσο κι αν τούτο ακούγεται παράξενα. Η ασθένεια και οπόνος αποκαλύπτουν στον άνθρωπο ότι οι δυνάμεις και οι δυνατότητές του είναιπεριορισμένες, γεγονός που τον οδηγούν μέσα από την αυτογνωσία στην ταπείνωση.Παράλληλα, η ασθένεια και ο πόνος δεν είναι μόνο «προνόμιο» δικό του, αλλά τασυναντά σε όλους τους ανθρώπους.
Αν, λοιπόν, η ασθένεια και ο πόνος είναι κοινάσε όλους τους ανθρώπους, χωρίς διάκριση φυλετική, κοινωνική ή θρησκευτική, τότεο άνθρωπος θα αποδεχθεί να συνυπάρξει με την ασθένειά του, αλλά ιδιαίτερα θααποδεχθεί να συνυπάρξει με τους συνανθρώπους του. Τέλος, η ασθένεια και ο πόνοςενεργούν θετικά με την ενδυνάμωση της πίστεως στο Θεό, αλλά παράλληλα τουδιαβιβάζουν το μήνυμα ότι, αφού είναι δυνατή η συνύπαρξη των ανθρώπων την ώρατης ασθένειας, έστω κι αν έχουν διαφορετικό πολιτισμό, διαφορετική γλώσσα ήθρησκεία, τότε γιατί να μην μπορεί να συνυπάρξουν και όταν είναι υγιείς;
Όλα,λοιπόν, είναι κατορθωτά. Αν στην ομάδα των δέκα λεπρών του σημερινού Ευαγγελίουμπορούν να συμβιώσουν άνθρωποι με διαφορετική θρησκεία και εθνική καταγωγή,όπως οι Ιουδαίοι και ο Σαμαρείτης, οι οποίοι, κατάτη Σαμαρείτιδα, ήταν δεδηλωμένοι εχθροί, τότε, γιατί να μην είναι δυνατή ησυμβίωση των ανθρώπων και στη δική μας εποχή; Έχουμε μελετήσει τα αίτια αυτήςτης ανθρώπινης αδυναμίας; Αν όχι, ας τα μελετήσουμε έστω και τώρα. Ποτέ δενείναι αργά. Το σημερινό Ευαγγέλιο είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικό.
Όπωςακούσαμε, ο κοινός πόνος, η κοινή δυστυχία νέκρωσε τον ανθρώπινο εγωισμό,καλλιέργησε την υπομονή και ανέπτυξε τη μεταξύ τους αλληλεγγύη. Ο κοινός πόνοςτούς έφερε όχι μόνο πιο κοντά μεταξύ τους, αλλά ιδιαίτερα τους έφερε πιο κοντάστο Θεό. Μάλιστα, το πιο σημαντικό, η ασθένεια τους οδήγησε σε τέτοια ενότητα,που την ώρα της προσευχής, την ώρα της δυνατότητας της θεραπείας, απευθύνθηκανμε μία φωνή: «Ιησού επιστάτα, ελέησον ημάς». Όχι, ελεήσέ με,αλλά ελέησέ μας.
Οκοινός πόνος τους οδήγησε στην κοινή πίστη, ότι ο Ιησούς μπορούσε να τουςθεραπεύσει. Για τούτο, από απόσταση, σεβόμενοι τους ανθρώπινους νόμους, ζήτησαντο έλος, την ευσπλαχνία του: «Ιησού επιστάτα, ελέησον ημάς»,Κύριε Ιησού, ελέησέ μας. Η δύναμη της φωνής τους, που ήταν ισοδύναμη με τηνπίστη τους, έφερε το ποθητό αποτέλεσμα, τη θεραπεία. Με τον τρόπο αυτόεπιβεβαιώθηκαν οι λόγοι του Ιησού: «Και πάντα όσα αν αιτήσητε εν τη προσευχήπιστεύοντες λήψεσθε» (Ματθ. κα΄ 22). «Κι όλα όσαζητήσετε στην προσευχή με πίστη, θα τα λάβετε».
Ηαπάντηση του Ιησού εφανέρωνε ότι εισακούσθηκε η κραυγή της προσευχής τους. Μετην υπακοή στην προτροπή του θα επιβεβαίωναν την πίστη τους. Πίστεψαν στο θαύμακαι ξεκίνησαν για να συναντήσουν τους ιερείς που θα επιβεβαίωναν τη θεραπείατους. Καθώς πήγαιναν, καθαρίστηκαν από τη λέπρα. Όμως, παρά το ότι θεραπεύθηκανόλοι, μόνο ένας αισθάνθηκε την ανάγκη να επιστρέψει για να ευχαριστήσει τονευεργέτη του, κι αυτός ο ένας ήταν αλλοεθνής. Αυτός ο αλλοεθνής, ο Σαμαρείτης, με δυνατή φωνή δοξάζει το Θεό και πέφτοντας σταπόδια του Ιησού τον ευχαριστεί. Όπως με δυνατή φωνή παρακάλεσε, έτσι και τώραμε δυνατή φωνή ευχαριστεί το Θεό.
Ηαπάντηση του Ιησού προβληματίζει, η δε προτροπή προσφέρει διδάγματααξιοπρέπειας, αφού δεν άφησε γονατιστό το Σαμαρείτη για να μη μειώσει τηναξιοπρέπειά του. Όμως, ρώτησε ο Ιησούς και για τους άλλους εννιά, στηλιτεύονταςτην πράξη της αχαριστίας. «Δε θεραπεύθηκαν και οι δέκα; Οι άλλοιεννιά πού είναι; Κανένας τους δε βρέθηκε να γυρίσει να δοξάσει τοΘεό παρά μόνον αυτός ο αλλοεθνής;»
Οιδιαδοχικές ερωτήσεις του Ιησού φανερώνουν την έκταση του προβλήματος. Εννιάστους δέκα αποδεικνύονται αχάριστοι και μάλιστα από τους εκλεκτούς του, τονπεριούσιο λαό του, τους Ιουδαίους. Αντίθετα, ο ένας, ο Σαμαρείτης, ο οποίοςεθεωρείτο υποδεέστερος από τους Ιουδαίους, αποδεικνύεται στο τέλος ανώτερόςτους.
Ηεικόνα αυτή δυστυχώς, δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Τη συναντούμε στηνκαθημερινότητά μας. Την παρατηρούμε στον ίδιο μας τον εαυτό. Θερμή η προσευχήμας στο Θεό όταν θέλουμε κάτι, ή όταν χρειαζόμαστε βοήθεια. Όταν εκπληρωθεί ηεπιθυμία μας, ή περάσει ο κίνδυνος, τότε ξεχνούμε να ευχαριστήσουμε το Θεό, ή,κι αν τον ευχαριστούμε, δεν το κάνουμε με την ίδια θέρμη που τον παρακαλούσαμε.Λέμε τυπικά ένα «δόξα σοι ο Θεός», ή «σ’ ευχαριστώ Θεέ μου»και στη συνέχεια ξεχνούμε τον ευεργέτη μας. Αλήθεια, πόσες φορές ευεργετηθήκαμεαπό το Θεό, ή τους ανθρώπους και ξεχάσαμε να πούμε ένα ευχαριστώ; Άπειρες φορέςκαι τούτο γιατί μάθαμε, είτε στην προσευχή μας, είτε στην καθημερινότητά μας νασυμπεριφερόμαστε σα «ζητιάνοι». Χάσαμε τηνψυχική μας ευγένεια. Μια ευγένεια που να εκδηλώνεται μέσα από τα καλά μας έργακαι που θα συντελούν στη δόξα του Θεού.
Αδελφοίμου, ο Σαμαρείτης μέσα από την πράξη του μας αποκάλυψε σήμερα ότι ο αληθινόςχαρακτήρας του ανθρώπου φαίνεται καθαρά, όχι τόσο στην ώρα της δοκιμασίας, όσοτην ώρα της ευτυχίας και της αναγνώρισης της ευγνωμοσύνης είτε στο Θεό, είτεστους συνανθρώπους μας. Γιατί, για να πούμε το «ευχαριστώ» χρειαζόμαστε μεγαλύτερη ψυχική δύναμη απ’ ότιχρειαζόμαστε για να πούμε «σε παρακαλώ». Και τούτο γιατί το «ευχαριστώ» το λέμεαπό ευγνωμοσύνη, ενώ το «σε παρακαλώ» το λέμε από ανάγκη. Αν το «σε παρακαλώ»είναι έκφραση πόνου, το «ευχαριστώ» είναι κατάθεση ψυχής. Αυτή η κατάθεση ψυχήας επιβεβαιώνεται καθημερινά στις σχέσεις μας τόσο με το Θεό, όσο και με τουςσυνανθρώπους μας. Με τον τρόπο αυτό θ’ αποφύγουμε όχι μόνο τα επικριτικά λόγιατου Ιησού, αλλά και θ’ ακούσουμε τα σωτήρια λόγια: «Αναστάς πορεύου· η πίστις σου σέσωκέ σε». Αμήν.
ΘεόδωροςΑντωνιάδης- Μητρόπολη Πάφου
