Ο Νεομάρτυρας Γεώργιος, ο εν Ιωαννίνοις μαρτυρήσας, στησυνείδηση της εκκλησίας
Αναδημοσίευση απο τοΠεριοδικό Νέα Επικοινωνία
του Μιχάλη Τρίτου
Απο την πρώτη κιόλας στιγμήτου μαρτυρίου του ο νεομάρτυς Γεώργιος κέρδισε την τιμή του μάρτυρος στησυνείδηση και την πίστη της εκκλησίας. Αμέσως μετά το μαρτύριο οι πιστοίέτρεχαν στον τάφο του και έπαιρναν χώμα και λάδι απο το κανδήλι, τα οποίαχρησιμοποιούσαν ως φάρμακα.
Όσοι πήραν κομμάτι απο τηντριχιά της αγχόνης και απο το πανί του εσώβρακου είδαν μεγάλες θεραπείες.Ηδηαπο τις 6 Απριλίου 1839, μόλις ένα έτος απο το μαρτυρικό του θάνατο, έχουμε τηνπρώτη βιογραφία του αγίου, την οποία υπέγραψαν δυο επίσκοποι, δεκατρείς ιερείςκαι ιερομόναχοι και οι δεκαεπτά σημαίνοντες πρόκριτοι των Ιωαννίνων.
Σεεπιστολή του Ζώτου-Μολοσσού στην εφημερίδα «Φωνή της Ηπείρου» διαβάζουμε: «Τοεπιόν έτος 1839 προ μηνός, ο λαός εβίασε τον Μητροπολίτην να συντάξη ασματικήνακολουθίαν του μάρτυρος, όπως πανηγυρίσωμεν ενδόξως την εορτήν του. Ο Ιωακείμστεναχωρηθείς μη δυνάμενος να συντάξη ασματικήν ακολουθίαν του εκάλεσε τονπρωτοψάλτη της Μητροπόλεως και ενετείλατο αυτώ ν’αντιγράψη την ακολουθίαν τουΑγίου Γεωργίου μετατρέπον το Μεγαλομάρτυς εις το Νεομάρτυς Γεώργιος και ούτεεπανηρίσθη η πρώτη επέτειος εορτή. Ταύτα γνωρίζομεν εκ στόματος του ιδίουΙωακείμ του Β’, ακούσαντες αυτόν το 187 και 1877 εν Κωνσταντινουπόλει(πατριαρχεύοντοςήδη), ότε εθαυμάσεν το μνημονικόν του…μας εφιλοδώρισε και το χειρόγραφον τηςακολουθίας εκείνης με την εντολή να την τυπώσωμεν και ότι αυτή δέον να ψάλληταιεις την μνήμην του Νεομάρτυρος».
Η ακολουθία του ΧρυσάνθουΛαϊνά γράφτηκε πριν απο την επίσημη κατάταξη του νεομάρτυρος Γεωργίου στοΑγιολόγιο της Εκκλησίας. Η αντιγραφή του χειρογράφου του Λαϊνά έγινε απο τονΑναστάσιο, γιο του ιερέως Κων/νου, στις 25 Φεβρουαρίου 1838, δηλ.τριανταεννέαημέρες απο το μαρτύριο του Γεωργίου.
Αλλά και οι αγιογράφοι δενπερίμεναν την επίσημη κατάταξη του Γεωργίου στο Αγιολόγιο για να τοναγιογραφήσουν με φωτοστέφανο του αγίου. Ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Ιωακείμ ο Χίοςπαρήγγειλε κατά την ώρα της κηδείας του αγίου στον Πέτρο Γεωργιάδη, ζωγράφο καιπρωτοψάλτη του Μητροπολιτικού Ναου, να ιστορήσει τη μορφή του. Ο ίδιοςαγιογράφος αγιογράφησε και άλλες εικόνες, που βρίσκονται σε ναους της πόλεωςτων Ιωαννίνων. Ο λαϊκός ζωγράφος Γεώργιος Ζήκος απο το χωριό Χιονάδες Κονίτσηςφιλοτέχνησε εικόνα του αγίου δεκατρείς ημέρες μετά το μαρτύριο του. Η εικόνααυτή σήμερα φυλάσσεται στο παρεκκλήσι της οικίας του αγίου στα Γιάννενα,ιστορήθηκε ύστερα απο παραγγελία του ιερομόναχου Χρυσάνθου Λαϊνά. Παρόμοιαεικόνα υπάρχει και στο ιδιωτικό παρεκκλήσι του Χρύσανθου στην Κόνιτσα. Στο ίδιοπαρεκκλήσι βρίσκεται και η ιστόρηση της Κοιμήσεως του Νεομάρτυρος. Πρόκειταιγια μια χαριτωμένη εικόνα. Ο άγιος εικονίζεται νεκρός στο ξυλοκρέββατο, ενώδιακρίνονται οι τέσσερις Αρχιερείς που κήδευσαν τον Γεώργιο και ο ΧρύσανθοςΛαϊνάς με σχήμα μοναχού. Απο αυτό συμπεραίνουμε ότι ο Χρύσανθος υπήρξε αυτόπτηςτου μαρτυρίου του νεομάρτυρος.
«Το γεγονός άλλωστε ότι οΓεώργιος εικονογραφείται δεκατρείς μέρες απο το μαρτύριο του απο ζωγράφο πουπρέπει να γνώριζε, μας κάνει να υποθέσουμε ότι παρ’όλη τη συμβατικότητα τηςμορφής διασώζει και στοιχεία απο τα φυσιογνωμικά του χαρακτηριστικά.Ενδιάφερουσα είναι και η εικόνα του μαρτυρίου στο ναϊδριο, δίπλα απο τοΜητροπολιτικό ναό, την οποία έκανε «ο ζωγράφος Πέτρος Γου(Γεωργίου),πρωτοψάλτης της Μητροπόλεως Ιωαννίνων, 1842 Ιουίου 4″. Δίπλα υπάρχει εικόνα,όπου διαβάζουμε: «Δέησις του δούλου του Θεού Παναγιώτου Σακελλαρίου 1836Ιανουαρίου 5. Χειρ.Κ.Θεοδοσίου Ιωαννίτου».
Λίγο χρονικό διάστημα μετάτο μαρτύριο του αγίου έχουμε στο χειρόγραφο του Χρυσάνθου Λαϊνά μια θαυμάσιατρίχρωμη χαλκογραφία με τίτλο «ο Αγιος Γεώργιος ο Νεος Μάρτυς ο εξ Ιωαννίνων»,όπου διαβάζουμε: «Εχαλκογραφήθη δια εξόδων του οσιοτάτου Χ.Παγκρατίου ΜΧ 1838.Χειρ.Δανιήλ εις Αγιον Ορος». Η επιγραφή είναι γραμμένη στην Ελληνική και στηνΠαλαιοσλαβική γλώσσα.
Ιδιαίτεραζωντανή είναι η μνήμη του νεομάρτυρος στις σλαβικές χώρες. Ενδιαφέρουσα εικόνατου συναντήσαμε στο μουσείο του ιερού ναού αγίου Κλήμεντος Αχρίδας. Ανάγλυφηπαράσταση του σώζεται στην ανατολική πλευρά του ναού αγίας Παρασκευής Μηλόβιτσαςτου σημερινού κρατικού μορφώματος των Σκοπίων. Επίσης εικόνες του νεομάρτυροςΓεωργίου υπάρχουν και σε άλλους ναους της βόρειας βαλκανικής, όπως στηJacodina(Svetozatevo), στο Kratovo, στη Fosa της Βοσνίας, στο Rastak κοντά σταΣκόπια, στο Girabovo, στην Slepca κοντά στο Μοναστήρι, στο ναο του ΑγίουΔημητρίου Μοναστηρίου και σε άλλους ναους. Τοιχογραφία των μέσων του ιθ’αιώναυπάρχει στην πόλη Sredska κοντά στην πόλη Prizzen. Δυο φορητές εικόνες τουαγίου σώζονται στη Σόφια στο εκεί Αρχαιολογικό Μουσείο. Εικόνα του Αγίουβρίσκεται επίσης στην Αρχιεπισκοπή Φιλιππουπόλεως. Στη Ρουμανία σώζονται τρειςεικόνες του νεομάρτυρος. Δυο στο Μουσείο Τέχνης του Βουκουρεστίου και άλλη μιαστην Ελληνική Εκκλησία του Βουκουρεστίου, φιλοτεχνημένη απο ρουμάνο ζωγράφο το1839.
Στις αρχές του 1839 «επι τηβάσει εκθέσεως του απο Ρεθύμνης Μητροπολίτου Ιωαννίνων Ιωαννικίουυπογεγραμμένης και υπο του πρώην Βελλάς Λεοντίου, του Περιστεράς Σεραφείμ καιάλλων πολλών κληρικών και λαϊκών, βεβαιωσάντων την τέλεσιν θαυμάτων εν τω τάφωτου Νεομάρτυρος», ο Οικουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος ο Στ’ απεφάσισε μεΠατριαρχική και Συνοδική Πράξη, που εκδόθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 1839, όπως «…ουπερ Χριστού πανδήμως το μαρτύριον αναδεξάμενος Γεώργιος ο Νεομάρτυς ,γνωρίζεται τουντεύθεν παρά πάσης της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας, αληθήςμάρτυς του Χριστού, συναριθμούμενος τη τη χορεία των πιστών, τελουμένηςκανονικώς της μνήμης αυτού κατά την 17η Ιανουαρίου». Ο Πατριάρχης Γρηγόριος,στέλνοντας την Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη στον Μητροπολίτη Ιωαννίνων, τονπαρακάλεσε να μη τη δημοσιεύσει για να μην προκαλέσει τους Τούρκους. Παράλληλαπρόσθεσε ότι ορίστηκε η γιορτή του νεομάρτυρος την 17ην Ιανουαρίου, ημέραγιορτής του αγίου Αντωνίου, για να μη φανεί ότι για τον Νεομάρτυρα έγινε νεαγιορτή. Η φήμη όμως των θαυμάτων του αγίου σε χριστιανούς και Μουσουλμάνουςπαραμέρισε τους φόβους και έτσι η γιορτή του αγίου Γεωργίου τελούντανπανηγυρικά.
Η ανακομιδή τωνλειψάνων του αγίου έγινε στις 26 Οκτωβρίου 1971 επι Αρχιερατείας Σεραφείμ τουμετέπειτα Αθηνών και πάσης Ελλάδος. Σήμερα είναι αποθησαυρισμένα στον φερώνυμοΙερό Ναο της πλατείας Πάργης Ιωαννίνων.
Ο αγιος γιορτάζεταιπανηγυρικά στα Γιάννινα στο χωριό του Τσουρχλι (Αγιος Γεώργιος) Γρεβενών, όπουέχει ανεγερθεί λαμπρός ναός, στον Ιερό Ναό Χρυσοσπηλαιώτισσης Αθηνών καιοπουδήποτε γης διαμένουν Ηπειρώτες και Τσουρχλιώτες.
Ο νεομάρτυς Γεώργιοςμε τη μαρτυρική θυσία της ζωής του έγινε σύμβολο αντιστάσεως του λαου,στέργιωσε την πίστη των ραγιάδων και έδωσε ελπίδες καινούργιας ζωής. Τοαξιοθαύμαστο παράδειγμα του απέβη καινούρια πηγή ενδυναμώσεως των χριστιανώνστον αγώνα τους για τη διατήρηση της θρησκευτικής και εθνικής ελευθερίας.Δικαιολογημένα τιμάται με λαμπρότητα η μνήμη του, στην οποία ψέλνουμε:
«Χαίροις ο νεομάρτυςΧριστού, Ιωαννίνων ο πολιούχος και έφορος, και λύχνος ο φωτοφόρος, ο καταυγάζωναει την Ηπειρον πάσαν εν τοις θαύμασι-τυφλών η ανάβλεψις, παρειμένωνανόρθωσις-ο τοις ποικίλως, ασθενούσι την ίασιν, χαριζόμενος συμπαθεί επισκέψεισου-ρύστης ο ετοιμότατος, και φύλαξ σωτήριος, των ετησίων τελούντων, τηνπαναοίδιμον μνήμη σου Γεώργιε, μάκαρ, Εκκλησίας νεα βάσις, και αγαλλίαμαι».
